Compressiefractuur van de wervelkolom
Een breuk in de wervelkolom ontstaat als de wervels of kleine botjes, die de wervelkolom vormen inzakken of breken. Er zijn 5 verschillende soorten wervelkolomfracturen, maar de compressiefractuur van de wervelkolom komt het meest voor. Een compressiefractuur doet zich voor als de wervels in elkaar zakken. Deze breuken komen meestal voor bij mensen met osteoporose (botontkalking), vrouwen van boven de 50, die in de menopauze zijn, of iedereen boven de 60 die verzwakte botten zou kunnen hebben.
Compressiefractuur van de wervelkolom
Compressiefracturen van de wervelkolom kunnen zich ook voordoen als de ruggengraat door kanker is aangetast. Per jaar doen zich in de Verenigde Staten ten gevolge van osteoporose ongeveer 700.000 gevallen van compressiefracturen van de wervelkolom voor. Geschat wordt dat in de Verenigde Staten 25% van de vrouwen in de overgang een compressiefractuur in een wervel heeft gehad ten gevolge van verzwakking van de botten door hormonale veranderingen die zich in deze periode van hun leven voordeden.
Fysiotherapeuten helpen patiënten met compressiefracturen van de wervelkolom om hun pijn te verlichten en hun kracht en functioneren in het algemeen te verbeteren.
Wat zijn compressiefracturen van de wervelkolom?
De hele ruggengraat bestaat uit 24 botten, wervels genaamd. Er zijn 7 cervicale (nek)wervels, 12 thoracale (rug)wervels en 5 lumbale (lende) wervels. Compressiefracturen komen meestal voor in het midden van de rug of de thoracale ruggengraat in de T10, T11 en T12-gebieden en in de onderrug of lumbale ruggengraat op het L1 niveau.
Als de botten van de wervelkolom verzwakt zijn, kan een simpele activiteit als buigen om iets op te pakken, draaien, of zelfs hoesten, lachen of niezen een compressiefractuur van de wervelkolom veroorzaken. Deze kleine compressiefracturen kunnen er geleidelijk voor zorgen dat de ruggengraat korter en minder stabiel wordt, en kunnen de hele ruggengraat verzwakken. In het algemeen veroorzaken de compressiefracturen afbraak van het bot aan de voorste (anterieure) deel van de wervel, terwijl de achterkant (posterieur) van de wervel intact blijft. Deze afbraak aan de voorkant laat de ruggengraat naar voren krullen, wat een bochel of thoracale kyfose wordt genoemd.
Een compressiefractuur van de wervelkolom kan ook door trauma aan de ruggengraat worden veroorzaakt, zoals een auto-ongeluk, een harde val of een klap tegen het hoofd. Fysiotherapeut begint nadat de compressiefractuur van de wervelkolom als “stabiel” wordt beschouwd, wat 8 tot 10 weken kan duren. Fysiotherapeuten helpen mensen met compressiefracturen van de wervelkolom om hun rugpijn te verlichten en hun soepelheid, kracht en algemene functionaliteit te verbeteren, en om weer op het activiteitenniveau te komen dat ze voor het letsel hadden. Fysiotherapie kan patiënten ook helpen om het valrisico, dat tot fracturen in de toekomst kan leiden, te verminderen.
Hoe voelt een compressiefractuur van de wervelkolom?
De symptomen van een compressiefractuur van de wervelkolom worden vaak over het hoofd gezien en als gewone rugpijn, die bij het ouder worden hoort, of een verrekte spier beschouwd. Ongeveer twee-derde van de niet-traumatische compressiefracturen van de ruggengraat blijft onbehandeld. Als u een compressiefractuur van de wervelkolom doormaakt, kunt u het volgende voelen:
- Pijn in de rug die plotseling opkomt of langzaamaan erger wordt.
- Pijn, gevoelloosheid of verlamming in de benen (bijv. een traumatische compressiefractuur door kleine botsplinters die zich in het ruggenmerg vastzetten)
- Rugpijn die erger wordt als u rechtop zit of staat
- Pijn bij het hoesten, niezen, lachen of diep ademhalen
- Rugpijn die minder wordt als u gaat liggen
- Pijn bij en moeite met buigen of draaien
- Gevoeligheid in een bepaald gebied op de ruggengraat.
- Een voorovergebogen houding, bochel genaamd of thoracale kyfose
- Verlies van tot wel 15 cm lengte.
- In gevallen waarbij het ruggenmerg samengedrukt is: gevoelloosheid, tintelingen , moeite met lopen, geen controle over darmen of blaas
Er kunnen door een arts verschillende diagnostische tests worden aangevraagd om vast te stellen of zich een compressiefractuur van de wervelkolom heeft voorgedaan. Dit kunnen onder andere zijn:
- Röntgenfoto’s van de ruggengraat
- Onderzoek van de botdichtheid om de dikte van het bot te meten
- CT-scan of MRI (in ernstige traumatische gevallen)
Hoe kan een fysiotherapeut helpen bij compressiefracturen van de wervelkolom?
Uw fysiotherapeut zal een volledige evaluatie uitvoeren, inclusief uw medische voorgeschiedenis, eventueel medicijngebruik en uw huidige symptomen. Uw normale, dagelijkse activiteiten worden besproken zodat uw fysiotherapeut een behandelplan kan maken dat specifiek op uw behoeftes en doelen is toegesneden.
Uw fysiotherapeut zal een lichamelijk onderzoek van uw ruggengraat doen. De therapeut zal gebieden van uw ruggengraat aanraken om enige pijn of gevoeligheid in het gebied vast te stellen. Uw rugbewegingen (bewegingsbereik) zal worden beoordeeld in uw nek (cervicale wervelkolom), middenrug (thoracale wervelkolom) en onderrug (lumbale wervelkolom). Uw fysiotherapeut zal ook de kracht in uw ruggengraat, benen en schouders meten. Er zullen evenwichtstests worden gedaan om vast te stellen of u risico loopt om te vallen en nog meer breuken kunt oplopen.
Een operatie is zelden nodig bij compressiefracturen. Het kan 8 tot 10 weken duren nadat de diagnose is gesteld voordat een compressiefractuur van de wervelkolom is genezen. Tijdens het genezingsproces, kunt u, op voorschrift van uw arts, pijnmedicatie nemen en medicijnen om uw botdichtheid te verbeteren.
Uw arts kan ervoor kiezen om u als extra steun een rugbrace te laten dragen. Braces worden met mate gebruikt, omdat ze bij kunnen dragen aan spierzwakte. U zult in deze periode uw activiteiten moeten beperken om de botten te laten genezen. Dit betekent niet zwaar tillen, buigen of draaien, en kan inhouden dat u, afhankelijk van de ernst van de breuk, een korte periode bedrust moet houden.
Nadat uw gebroken ruggengraat is genezen en het veilig wordt geacht om uw activiteitenniveau zonder risico op nieuw letsel te verhogen, kunt u naar een fysiotherapeut gaan voor een evaluatie om behandeling te beginnen. Gedurende het genezingsproces als uw mobiliteit beperkt is, raken de spieren in de kern, heupen en rug verzwakt. Deze zwakte kan het moeilijk maken om uw normale activiteiten weer voort te zetten en de zwakte kan tot meer risico op vallen leiden.
Uw fysiotherapeut kan u helpen om de kracht en mobiliteit die u kwijt bent geraakt terwijl de breuk genas weer terug te krijgen. Uw behandelplan kan het volgende omvatten:
- Pijnmanagement – In de eerste fase van herstel, is het doel van fysiotherapie het verminderen van pijn en ontsteking in het aangedane gebied. Manuele therapie, inclusief mobilisatie van zacht weefsel en voorzichtige massage, kan helpen bij het onder controle houden van uw pijn, net zoals het aanbrengen van ijs of elektrische stimulatie. Nadat de breuk is geheeld, kan vochtige warmte ook helpen om de pijn door spierspasmes in het gebied van de rug te verminderen.
- Flexibiliteitsoefeningen – U kunt voorzichtige bewegingsbereikoefeningen leren en doen voor het nek- thoracale, lumbale, heup- en schoudergebied.
- Krachtoefeningen – Botten worden sterker als er kracht op wordt uitgeoefend. Uw fysiotherapeut zal voorzichtige oefeningen met gewichten voorschrijven om uw sterkte van uw botten te stimuleren. Spierversterkende oefeningen voor het boven- en onderlichaam, en ook buik en rug zullen worden gedaan, inclusief het gebruik van kleine gewichten.
- Educatie voor houding en beweging – Uw fysiotherapeut zal u leren hoe u een goede houding en rugpositie aanhoudt om de wervel tegen onnodige druk te beschermen. U zult bijvoorbeeld houdingen leren te slapen, zitten en staan. U zult ook de juiste lichaamsmechanica leren om dingen thuis te doen, zoals buigen en tillen. Uw fysiotherapeut zal ook een persoonlijk oefenprogramma voor thuis opstellen, waarmee u door kunt gaan nadat u met fysiotherapie bent gestopt.
- Valbescherming – Uw fysiotherapeut zal u oefeningen leren om uw evenwicht te verbeteren en uw tred te stabiliseren om vallen te voorkomen. U kunt voorzichtige oefeningen gaan doen op verschillende soorten ondergrond. U zult ook manieren leren om de omgeving thuis veiliger te maken en het risico op vallen te verkleinen.
- Doorverwijzing naar een diëtist – U kunt naar een diëtist worden doorverwezen. Het binnenkrijgen van de juiste voedingstoffen kan helpen bij het verbeteren van botdichtheid en –kracht.
Kunnen compressiefracturen van de wervelkolom worden voorkomen?
Er zijn verschillende manieren waarop compressiefracturen van de wervelkolomkunnen worden voorkomen. fysiotherapeut bevelen aan dat u:
- Goed en gebalanceerd eet voor gezonde botten
- Stopt met roken
- Alcoholgebruik matigt
- Calcium en vitamine-D supplementen neemt zoals aanbevolen door uw arts
- Regelmatig beweegt en met gewichten oefent zoals wandelen met kleine gewichten
- Het valrisico beperkt door aanpassingen in huis en door evenwichtsoefeningen zoals voorgeschreven door uw fysiotherapeut
- De juiste houding en lichaamsmechanica aanhoudt bij het doen van de dagelijkse dingen