COPD (Chronic obstructive pulmonary disease)

Wat is COPD?

Bij chronische obstructieve longziekte verliezen de luchtwegen en longen hun normale vorm en elasticiteit en kunnen ontstoken raken. Het resultaat is dat de luchtwegen minder efficiënt zijn bij het ademen. De belangrijkste risicofactoren bij het ontwikkelen van COPD zijn onder andere:

• Roken (Recent onderzoek toont aan dat COPD niet langer als een “rokers” of “oude mensen” ziekte wordt beschouwd)

• Inhaleren van giftige stoffen

• Verontreiniging binnens- en buitenshuis

• Genetische of omgevings wisselwerkingen

• Ademhalingstoeval aan de zich ontwikkelende longen vlak voor of na de geboorte

De meest voorkomende types van COPD zijn:

• Chronische bronchitis – een chronische ontsteking van de middelgrote luchtwegen of “bronchi” in de longen, die tenminste 3 maanden per jaar in 2 achtereenvolgende jaren een vastzittende hoest veroorzaken waardoor sputum (fluim)  en snot wordt geproduceerd.
• Longemfyseem – een aandoening waarbij de kleine luchtzakjes in de longen, alveoli genaamd, beschadigd zijn. Het lichaam heeft moeite om alle zuurstof die het nodig heeft te krijgen, wat leidt tot kortademigheid (“dyspnoe”) en een chronische hoest.

Naast ademhalingsmoeilijkheden leidt COPD ook tot hoesten, sputumproductie en andere symptomen. De ziekte kan het hele lichaam treffen en leiden tot:

• Zwakte in armen en benen
• Evenwichtsproblemen en verhoogd valrisico
• Voedingsproblemen (gewichtsverlies of –toename)

Mensen met COPD zijn vatbaar voor andere gezondheidsproblemen, die zich tegelijk kunnen voordoen of verwant zijn aan COPD, zoals:

• Verminderde bloedtoevoer naar het hart (ischemische hartziekte)
• Hoge bloeddruk (hypertensie)
• Depressie
• Longkanker
• Osteoporose
• Diabetes
• Congestie- hartfalen
• Coronaire hartziekte
• Boezemfibrilleren
• Astma

In de loop van de tijd leidt COPD tot voortschrijdende afname van lichamelijk functioneren door toegenomen kortademigheid (dyspnoe) en verlies van spierkracht. Er zijn 4 stadia van COPD – licht, gemiddeld, ernstig en zeer ernstig – gebaseerd op de meting van de hoeveelheid lucht als u in en uitademt. Mensen met COPD moeten soms medicijnen slikken of extra zuurstof toegediend krijgen.

Hoe kan een fysiotherapeut helpen bij COPD ?

Uw (COPD) fysiotherapeut zal een onderzoek doen dat het volgende omvat:

• Het nakijken van uw voorgeschiedenis, inclusief uw rookverleden, blootstelling aan giftige chemicaliën of stof, uw medische voorgeschiedenis en alle ziekenhuisopnames die met uw ademhalingsproblemen verwant zijn.

• Het nakijken van uw medicatie.

• Beoordeling van wat uw symptomen erger maakt en wat ze verlicht.

• Nakijken van longfunctieonderzoeken die mogelijk door uw arts zijn gedaan

• Spierkrachtonderzoeken van uw armen, benen en romp

• Looptesten om uw oefencapaciteit te onderzoeken

• Onderzoeken van uw evenwicht en uw valrisico

Longrevalidatie, heeft aantoonbaar kortademigheid, kwaliteit van leven en strategieën om met COPD om te gaan verbeterd. Uw fysiotherapeut zal fungeren als een belangrijk lid van uw gezondheidsteam en zal nauw met u samenwerken om een programma te ontwikkelen dat rekening houdt met uw behandeldoelen. De algemene doelstelling van uw fysiotherapeut is om u te helpen met het vervullen van uw rol thuis, op uw werk en in de gemeenschap.

Verbeter uw vermogen om lichamelijk actief te zijn

Uw fysiotherapeut zal speciale oefeningen ontwerpen om de spieren die u bij het lopen gebruikt en de spieren van uw arm te trainen, zodat u uw aerobe capaciteit kunt vergroten en uw kortademigheid kunt verminderen. U kunt ook apparatuur, zoals een hometrainer, een loopband of een oefenstepper gebruiken om het cardiovasculaire uithoudingsvermogen te verbeteren.

Verbeter uw ademhaling bij inspanning

Mensen met COPD hebben vaak last van kortademigheid en verminderde kracht van hun “inspiratoire spieren” (de spieren die gebruikt worden om in te ademen). Uw fysiotherapeut kan u helpen met het trainen van uw inspiratoire spieren, waarvan is aangetoond dat het help om kortademigheid te verminderen en oefencapaciteit te verbeteren. Uw fysiotherapeut kan u instrueren in het uitademen met getuite lippen en in middenrifademhaling, wat kan helpen om elke ademhaling efficiënter te maken en kortademigheid tijdens lichamelijke inspanning te verminderen.

Verbeter uw evenwicht

Het verlies van functie en mobiliteit bij mensen met COPD kan evenwichtsproblemen en valrisico met zich meebrengen. Mensen die extra zuurstof nodig hebben kunnen een verhoogd valrisico hebben. Als evenwichtsonderzoek aantoont dat uw een valrisico heeft, kan uw fysiotherapeut u helpen bij het ontwerpen van oefeningen die gericht zijn op het verbeteren van uw evenwicht en u helpen om u stevig in uw schoenen te doen staan.

Kan COPD voorkomen worden?

Een van de meest belangrijke manieren om COPD te voorkomen is stoppen met roken, waardoor ook de ontwikkeling van COPD en het verergeren van ademhalingsproblemen vertraagd kunnen worden. Als u een roker bent, die hoest of kortademig is, maar als uit uw onderzoeken nog geen afname van longcapaciteit blijkt, kunt u mogelijk het ontwikkelen van COPD voorkomen, als u direct stopt met roken! De American Lung Association biedt een online Freedom From Smoking® programma voor volwassen rokers. Uw fysiotherapeut kan u helpen bij het in contact komen met lokale stoppen-met-roken programma’s.

Als u al COPD heeft, kan uw fysiotherapeut u helpen om de voortgang te vertragen. De therapeut zal u laten zien hoe u kunt doorgaan met een oefenprogramma thuis of in een fitness centrum, als u uw fysiotherapiebehandeling heeft afgerond. Regelmatig blijven oefenen na de longrevalidatie voor COPD helpt om het afnemen van de kwaliteit van leven en de kortademigheid tijdens de dagelijkse dingen te vertragen. Het is gebleken dat patiënten, die doorgaan met oefenen na een longrevalidatieprogramma, de behaalde winst weten vast te houden, terwijl degenen die stopten met hun oefenprogramma een grote terugval zagen in hun uithoudingsvermogen en lichamelijk functioneren.

Als COPD samengaat met ernstig overgewicht, kan ademen nog moeilijker worden. Ernstig overgewicht kan ook het vermogen om te oefenen aantasten en de algemene kwaliteit van leven verlagen. Uw fysiotherapeut kan u helpen om uw gewicht op peil te houden of onnodige gewichtstoename te voorkomen door een oefenprogramma te ontwikkelen dat speciaal gericht is op uw huidige mogelijkheden. Uw fysiotherapeut kan u ook doorverwijzen naar een diëtist voor hulp met de juiste voeding om een gezonde levensstijl te ondersteunen.