Enkelverstuiking

**Verstuiking van de enkel komt vaak voor wanneer de voet verder draait dan het normale bewegingsbereik toelaat, waardoor de enkelbanden overrekken of afscheuren. **

Jonge atleten, militairen en iedereen die vaak rent, springt of snel van richting verandert bij sportuitoefening (‘snijbeweging”) valt in de groep met een verhoogd risico op een verstuikte enkel. Fysiotherapeuten helpen mensen met enkelverstuikingen om de pijn te verminderen, kracht, beweging en evenwicht te herstellen, verder te gaan met de normale activiteiten en nieuw letsel te voorkomen.

Wat is een enkelverstuiking?

Verstuiking is letsel aan de gewrichtsbanden (de weefselbanden die de gewrichten bij elkaar houden). Enkelverstuikingen komen voor wanneer de voet buiten het normale bewegingsbereik draait, waardoor de banden die de botten in been, enkel en voet verbinden overrekken of scheuren.

De banden aan de buitenkant (lateraal) van de enkel worden het meest geblesseerd. De banden aan de binnenkant (mediaal) van de enkel of boven het enkelbot kunnen ook verstuiken, maar raken minder vaak geblesseerd.

Een enkelverstuiking geneest in ongeveer 2 weken tot 2 maanden. De enkel zal na een paar weken beter gaan voelen en na een paar maanden weer volledig op kracht zijn. Een ernstig verstuikt gewrichtsband kan 9 maanden tot 1 jaar nodig hebben om te genezen

Terugkerende enkelverstuikingen komen vaak voor: als een enkelband eenmaal verstuikt is, komt de blessure vaak weer terug. In feite is het voor 73% van de mensen die een enkel verstuiken waarschijnlijk dat dat nog een keer gebeurt. Herhaald letsel is vooral waarschijnlijk als de spierkracht en het evenwicht niet volledig zijn hersteld tot of boven het niveau van voor het letsel.

Hoe voelt een enkelverstuiking?

Direct na een enkelverstuiking kunt u het volgende ervaren:

Pijn
Zwelling
Onvermogen om te staan of lopen op de aangedane voet
Kloppen
Stijfheid
Zwakte
Een gevoel van instabiliteit in het enkelgewricht

Na de meeste verstuikingen voelt u direct pijn op de plaats waar de band is gerekt of gescheurd. Vaak zwelt de enkel direct op en kunnen zich blauwe plekken voordoen. Het enkelgebied is vaak gevoelig voor aanraking en als u de enkel beweegt doet het pijn. Bij ernstige verstuikingen kunt u iets met een “plop” of een “knak” horen of voelen scheuren.

Hoe wordt een enkelverstuiking vastgesteld?

Als u voor het eerst bij uw fysiotherapeut komt, zal hij of zij uw enkel onderzoeken, uw gezondheidsgeschiedenis doornemen en vragen stellen als:

Hoe bent u geblesseerd geraakt?
Voelde u een plop, knak of een scheur?
Met welke activiteiten heeft u moeite?
Welke activiteiten wilt u weer kunnen doen?

Uw fysiotherapeut zal voorzichtig rond de enkel voelen om te zien of het pijn doet bij aanraking en kan meer onderzoek doen om vast te stellen of andere delen van uw voet geblesseerd zijn. Uw fysiotherapeut zal uw kracht en flexibiliteit testen, observeren hoe u uw voet en been kunt bewegen en kijken hoe u loopt.

Afhankelijk van hoe ernstig een gewrichtsband is beschadigd en hoeveel banden zijn beschadigd, kan uw enkelverstuiking worden geclassificeerd als:

Niveau 1 (licht) – De banden zijn overstrekt.
Niveau 2 (matig) – De banden zijn overstrekt of gedeeltelijk gescheurd.
Niveau 3 (ernstig) – De banden zijn volledig gescheurd.

Uw fysiotherapeut zal ook testen op andere, ernstiger aandoeningen, die de pijn en zwelling zouden kunnen veroorzaken. Om een definitieve diagnose te stellen kan uw fysiotherapeut samenwerken met een orthopedisch specialist of een andere zorgverlener, die verder onderzoek kan laten doen, zoals een röntgenfoto, om de diagnose te bevestigen en andere schade, zoals een breuk van de enkel, uit te sluiten.

Hoe kan een fysiotherapeut helpen bij een enkelverstuiking?

Fysiotherapeuten helpen mensen met enkelverstuikingen om sneller te herstellen dan ze zouden kunnen zonder behandeling. De tijd die nodig is om te herstellen van een enkelverstuiking varieert, maar resultaten kunnen meestal na 2 tot 8 weken verwacht worden.

Uw fysiotherapeut zal met u een specifiek behandelprogramma opstellen, dat voldoet aan uw behoefte en doelen. Gedurende de eerste 24 tot 48 uur na de diagnose, kan uw fysiotherapeut adviseren om:

Het gebied rust te geven door elke activiteit die pijn doet te vermijden.
Iedere 2 uur ijspakkingen op het gebied aan te brengen gedurende 15 tot 20 minuten.
Met uw dokter te overleggen over verdere maatregelen, zoals medicatie of diagnostische onderzoeken.
Loop zo snel en zoveel als mogelijk op de aangedane voet, zonder dat de pijn of zwelling erger worden.
Gebruik krukken of andere hulpmiddelen bij het lopen om de pijn te verlichten en het evenwicht te ondersteunen.
Zwachtel uw enkel in of gebruik een enkelbrace voor steun en om zwelling te voorkomen.

Deze zelfbehandeling stelt u in staat om zo actief mogelijk te zijn met zo min mogelijk pijn en draagt bij aan een snelle genezing.

Uw fysiotherapeut zal met u werken om:

Pijn en zwelling te verminderen – U zult leren hoe u dagelijkse en sport activiteiten vermijdt of aanpast om genezing te laten beginnen. Uw fysiotherapeut kan verschillende types behandelingen en technieken gebruiken om de pijn en zwelling te beheersen en verminderen, waaronder ijs, warmte, echoscopie, elektrisch stimulatie, tape, specifieke oefeningen en manuale therapie, zoals specialistische massage.
Beweging te verbeteren – Uw fysiotherapeut zal specifieke activiteiten en behandelingen kiezen om te helpen de normale beweging van de enkel te herstellen. Dit kan beginnen met “passieve” bewegingen die de fysiotherapeut uitvoert om u voorzichtig de enkel en voet te laten bewegen en verdergaan met “actieve” oefeningen en rekkingen die u zelf doet.
Flexibiliteit te verbeteren – Uw fysiotherapeut zal vaststellen of sommige voet-, enkel- of onderbeenspieren kort zijn en die gaan rekken en u te leren hoe u ze kunt rekken.
Kracht te verbeteren – Enkelverstuikingen kunnen verband houden met zwakke, geblesseerde of ongecoördineerde beenspieren. Sommige oefeningen kunnen de genezing in elk stadium van herstel helpen; uw fysiotherapeut zal de juiste oefeningen en apparatuur voor u kiezen en u daarmee leren om te gaan, om langzaam maar zeker uw kracht te herstellen. Dit kunnen manchetgewichten zijn, rekbanden en apparatuur om gewicht te heffen.
Uithoudingsvermogen te verbeteren – Het is belangrijk om na letsel het uithoudingsvermogen van uw spieren te herstellen. Uw fysiotherapeut zal u oefeningen leren om uithoudingsvermogen te verbeteren, zodat u verder kunt met uw normale activiteiten. Cardio-oefeningen kunnen worden gebruikt, zoals loopbanden of oefenfietsen.
Evenwicht te verbeteren – Het is belangrijk om na letsel uw evenwichtsgevoel te herstellen. Uw fysiotherapeut zal u oefeningen leren om uw evenwicht te verbeteren.
Wendbaarheid te verbeteren – Snelheid en precisie zijn belangrijk bij atletiek en veel dagelijkse activiteiten. Uw fysiotherapeut zal u helpen om deze vaardigheden terug te krijgen ter voorbereiding op terugkeer naar sport en uw dagelijkse routine.
Een thuisprogramma te leren –Uw fysiotherapeut zal u kracht- en rekoefeningen leren die u thuis kunt doen. Deze oefeningen zijn toegespitst op uw behoeftes; als u ze uitvoert zoals voorgeschreven door uw fysiotherapeut kunt u genezing versnellen.
Terug te keren naar activiteiten – Uw fysiotherapeut zal activiteitsdoelen met uw bespreken en die gebruiken om uw hersteldoelen voor werk, sport en thuis op te stellen. Uw behandelprogramma helpt u om uw doelen veilig, snel en effectief te bereiken. Uw fysiotherapeut zal u oefeningen leren, om weer te kunnen werken, sporten en andere activiteiten te doen om uw doelen te bereiken.
Hersteltijd te verkorten –Uw fysiotherapeut is getraind en ervaren in het kiezen van de beste behandelingen en oefeningen om u te helpen veilig te herstellen en naar uw normale levenswijze terug te keren en uw doelen sneller te bereiken dan als u dat alleen doet.

Kan een enkelverstuiking voorkomen worden?

Uw fysiotherapeut kan een oefenprogramma voor thuis aanbevelen om enkelverstuikingen te voorkomen. Dit kan kracht-, flexibiliteit en evenwichtsoefeningen omvatten. Als u al eens een enkel heeft verstuikt is het risico op herhaling in de toekomst groter als de banden niet goed genezen zijn of als uw enkel niet naar het normale krachtniveau is teruggekeerd. En als u na een blessure te snel naar sport of andere activiteiten bent teruggekeerd, kan uw enkel pijn blijven doen en kan snel en vaak opnieuw geblesseerd raken.

Mogelijk andere factoren die bijdragen aan het verhogen van het risico op enkelverstuiking zijn lichaamsgewicht, het vrouwelijk geslacht, spierzwakte, evenwichtsproblemen of voet/enkelproblemen.

Om enkelverstuiking of nieuwe blessure te voorkomen kan uw fysiotherapeut aanbevelen dat u:

Grondig opwarmt voor sportbeoefening
Schoeisel gebruikt dat is toegespitst op uw activiteit.
Enkelzwachtels of braces gebruikt.
Een jaar lang verschillende keren per week specifieke evenwichts- en krachtoefening doet.
Een gezond gewicht aanhoudt.