Female athlete triad

Wat is female athlete triad?

Female athlete triad is een syndroom dat zich in een breed spectrum kan manifesteren, maar dat het samenspel betreft tussen drie meetbare factoren: hoeveel energie u heeft om voor een activiteit te gebruiken, de kwaliteit en kracht van uw botten en uw menstruatiecyclus. Klinisch gezien kan onevenwicht in elk van deze gebieden leiden tot eetproblemen, osteopenie/osteoporose en/of menstruele dysfunctie. Female athlete triad is beschreven als een syndroom dat zowel de lichamelijke als geestelijke aspecten van gezondheid betreft.

Beschikbaarheid van energie wordt berekend als de hoeveelheid energie, die u binnenkrijgt uit dieetbronnen minus de hoeveelheid energie die u tijdens activiteit gebruikt. Karakteristiek bij female athlete triad is dat matige beschikbaarheid van energie de drijvende kracht is achter afwijkende BMD en menstruele dysfunctie. Voedingsstoffen zijn de noodzakelijke brandstofbron voor botten en spieren. Matige voeding kan ook een negatief effect hebben op het deel van de hersenen dat de hormonen aanstuurt, die de menstruatiecyclus regelen.

Botmineraaldichtheid definieert één aspect van botgezondheid. Als uw botten niet worden voorzien van de noodzakelijke voedingsstoffen of door overtraining teveel onder druk staan, kunnen ze gaan verzwakken. Dit kan leiden tot osteopenie (een lager dan normale BMD) en ook osteoporose (verlies van botsterkte waardoor iemand blootstaat aan een verhoogd risico op breuken). Als iemand een laag BMD heeft, kan ze, als ze ouder wordt, een verhoogd lange-termijnrisico lopen op verlies van botmineralisatie en breuken.

Menstruele dysfunctie verwijst naar afwijkende menstruele periodes. Dit spectrum kan bij vrouwen in de vruchtbare leeftijd lopen van eumenorroe (normale menstruatie) tot oligomenorroe (onregelmatige menstruatie) en amenorroe (afwezigheid van een menstruatieperiode).

Vrouwelijke atleten hebben een verhoogd risico op female athlete triad door de hoge belasting, die atleten fysiek plaatsen op het vrouwelijk lichaam en ook door de toenemende sociale druk voor prestatie en imago. Een vrouwelijke hardloper kan bijvoorbeeld denken dat aanpassing of vermindering van opname van haar calorien haar sneller doet lopen en zo een voorsprong op de concurrentie  en grotere sportieve successen oplevert. Female athlete triad kan zich bij alle vrouwelijke atleten voordoen, van de topsporter die hoge prestatiedoelen nastreeft, tot de jeugdige atleet, wiens lichaam de normale puberale veranderingen doormaakt. Er zijn in elk geval lichamelijke en psychologische aspecten aan dit syndroom die de mate, impact en behandeling beïnvloeden.

Hoe voelt female athlete triad?

Female athlete triad wordt niet door plotseling traumatisch letsel veroorzaakt, dus er zijn geen karakteristieke, directe symptomen. De symptomen, die aan de 3 onderdelen verwant zijn kunnen zich in de loop van de tijd, van maanden tot jaren, ontwikkelen.

Een vrouwelijke atleet zou de volgende symptomen, aandoeningen of veranderingen (apart of tegelijk) kunnen gaan ervaren, die kunnen aanduiden dat ze female athlete triad ontwikkelt:

• Weinig energie op school, werk of training

• Onregelmatige of afwezige menstruatie

• Stress-gerelateerd botletsel (stressreacties of breuken)

• Moeite met concentreren

• Onverklaarbare prestatievermindering

• Verandering van eetgewoontes

• Veranderd slaappatroon

• Ongewoon hoge focus op prestatie of image

• Hoge stressniveaus

Hoe wordt female athlete triad vastgesteld?

Een multidisciplinair team van zorgverleners stelt normalerwijs female athlete triad vast. In het team kunnen artsen zitten, voedingsdeskundigen, fysiotherapeuten, gecertificeerde atletiektrainers en psychologen. Aan de andere kant kunnen ook niet-medici zoals ouders, vrienden, coaches, teamleden, leraren en collega’s een bron van hulp zijn bij het identificeren van vrouwelijke atleten die tekenen van female athlete triad vertonen, omdat al deze mensen tijd met de atleet doorbrengen.

Als vermoed wordt dat een atleet 1 of meer onderdelen van female athlete triad vertoont, kunnen verschillende medische en psychologische onderzoeken worden aanbevolen, waaronder:

• Diagnostische beeldvorming van de bot gezondheid: röntgen, botdichtheidsscan (DEXA), MRI
• Doorverwijzing naar een voedingsdeskundige voor beoordeling van het dieet
• Doorverwijzing naar eerstelijns zorg of huisarts voor het bewaken van de menstruele functie of verwante medisch onderzoek (bloedonderzoek, beoordeling van de natuurlijke ontwikkelstadia, zoals het begin van de puberteit, etc.)
• Doorverwijzing naar een fysiotherapeut voor een functionele beoordeling (mobiliteit, kracht, bewegingskwaliteit)
• Omdat female athlete triad verschillende onderdelen van de gezondheid behelst, heeft een atleet, die in staat is om zorg van alle relevante zorgverleners te ontvangen, de meeste kans om een alomvattend plan te ontwikkelen om weer goed gezond en atletisch actief te worden.

Hoe kan een fysiotherapeut helpen bij female athlete triad ?

Fysiotherapeuten zijn opgeleid om signalen en symptomen van female athlete triad te ontdekken en de juiste en noodzakelijke multidisciplinaire zorg in te zetten. Ze zijn ook opgeleid om de gevolgen te begrijpen, die female athlete triad op het voorschrijven van oefeningen kan hebben. Het zou, bijvoorbeeld, niet aan te raden zijn dat een atleet met een stressbreuk ten gevolge van lage BMD zou gaan springen en rennen. Zodra de symptomen van een atleet zijn opgelost, zal haar fysiotherapeut in staat zijn om een persoonlijk terugkeerprogramma te ontwikkelen dat een veilig en progressief activiteitenniveau bevordert. Fysiotherapeuten zijn opgeleid om atletes en hun familie te onderrichten over female athlete triad en met ze te werken aan het voorkomen of oplossen van de aandoening en om de atlete te begeleiden op weg naar veilige, optimale prestatieniveaus. In veel gevallen kan deze aandacht en zorg voor de algemene gezondheid van een atlete de prestaties op school, sport en zelfs het algemene zelfrespect verbeteren. Veel atleten zeggen dat ze meer zelfvertrouwen hebben, sterker en beter uitgerust zijn om hun doelen te halen als ze voelen dat ze steun en een plan voor een stabiele gezondheid hebben.

Hoe kan female athlete triad worden voorkomen?

Female athlete triad kan heel goed voorkomen worden.

De meest effectieve aanpak voor preventie is onderricht. Omdat zowel het niveau van vrouwelijke deelname aan competitieve sporten als het vóórkomen van female athlete triad in de laatste 2 decennia zijn toegenomen, is sterke nadruk gelegd op het onderrichten van atleten, ouders en trainers over strategieën om de ontwikkeling van causale factoren voor female athlete triad te voorkomen. Het is belangrijk om al op de middelbare school met onderricht van jonge atletes te beginnen over onderwerpen als gezond eten, slimme lichamelijke training, herstel en rust en zorgen voor je lichaam.

Coaches zouden moeten letten op de training en de impact daarvan op de gezondheid van de atlete in het algemeen door pijnvrije deelname aan sporten aan te moedigen; ze kunnen ook letten op training en prestatie om eventuele afwijkende gezondheids- of gedragssignalen te zien. Mensen, die bij het leven van een vrouwelijke atleet betrokken zijn, moeten een open, eerlijke en veilige omgeving voor de atlete promoten, zodat ze zich veilig voelt om de uitdagingen of problemen die ze tegenkomt, te bespreken zonder het risico op druk of beoordeling van buitenaf.