Gebroken elleboog
Een gebroken elleboog is een botbreuk, die zich voordoet op het midden van de arm, in het gebied van het ellebooggewricht. De voornaamste oorzaak is trauma, zoals vallen op de elleboog of vallen op een uitgestrekte hand. Een gebroken elleboog kan iedereen overkomen. Recente onderzoeken laten een hoog aantal breuken bij kinderen, vrouwen en ouderen zien. Kinderen hebben de meeste breuken: 30 van elke 10.000 kinderen in nederland. Een gebroken elleboog wordt bij 7,4 van elke 10.000 Nederlandse volwassenen vastgesteld, waarbij volwassenen met een laag inkomen hoger scoren. Atleten hebben ook vaak een gebroken elleboog.
Fysiotherapeuten ontwerpen persoonlijke behandelprogramma’s voor mensen met een gebroken elleboog, waardoor mobiliteit en kracht in de elleboog wordt verbeterd, de zwelling verminderd en het gebruik van de arm voor het dagelijks leven en voor sport herstelt. Ze helpen ook om problemen met andere gebieden in de arm (hand, pols, schouder) te voorkomen, die zich voor kunnen doen wanneer de elleboog is geïmmobiliseerd met gips of een spalk.
Wat is een gebroken elleboog?
Elleboogfracturen zijn botbreuken, die zich kunnen voordoen in één van de drie botten in de omgeving van het ellebooggewricht (opperarmbeen of humerus, spaakbeen of radius, ellepijp of ulna). Vaak hoort iemand een knap of plop bij de elleboog op het moment van het letsel. Een elleboogbreuk kan ontstaan door een val of door een klap op de hand, pols, elleboog of schouder. De breuk kan bestaan uit een barst in het bot, een gesplinterd bot of het meer serieuze splijten van het bot.
Er zijn drie typen botbreuken:
- Type I. Een “niet-verschoven” breuk waarbij het bot is gebroken, maar zich nog steeds in de normale positie bevindt.
- Type II. Een breuk waarbij een botdeel vanuit de normale positie is verschoven.
- Type III. Het meest serieuze type breuk, met meerdere breuken in het bot.
Breuken van het type I en II worden meestal zonder een operatie behandeld, maar type III breuken hebben vaak een operatie nodig. Breuken kunnen 2 tot 8 weken nodig hebben om te genezen, afhankelijk van de ernst en van de algemene gezondheid van de betrokkene.
Fysiotherapie kan herstel van elk type breuk bespoedigen, inclusief diegenen waarvoor een operatie nodig is.
Hoe voelt een gebroken elleboog?
Als u een gebroken elleboog heeft, kunt u het volgende ervaren:
- Matige tot ernstige pijn. Over het algemeen is het te pijnlijk om de arm te bewegen.
- Strakheid, stijfheid of kramp in de arm.
- Zwelling, kloppen, roodheid of gevoelloosheid in het gebied.
- Een knarsend of vastlopend gevoel in de elleboog
- Een ongewone vorm van de botten in het gebied (misvorming)
- Gevoeligheid voor aanraking. Het gebied kan ook warm aanvoelen.
- Gevoelloosheid in de elleboog, onderarm, pols of hand.
Als u na een gebroken elleboog plotseling gevoelloosheid of zwakte in uw onderarm of hand ervaart, kan dat duiden op beknelling van een zenuw. Ga direct naar een arts!
Hoe wordt een gebroken elleboog vastgesteld?
Als een fysiotherapeut vermoed dat u een gebroken elleboog heeft, zal uw therapeut u naar een arts verwijzen, die een röntgenfoto kan aanvragen. Uw fysiotherapeut kan kijken of er schade is aan andere gewrichten en spieren, en vaststellen dat de zenuwen en bloedvaten in uw arm niet door het gebroken bot zijn aangedaan.
In de meeste gevallen gaan mensen met een breuk naar een arts, gespecialiseerd in botten en gewrichten (orthopeed). Afhankelijk van het type breuk, kan de arts gips of een mitella voorschrijven, of, bij ernstige breuken, een operatie.
Hoe kan een fysiotherapeut helpen bij een gebroken elleboog?
Na een gebroken elleboog zal uw fysiotherapeut een persoonlijk behandelprogramma opstellen om te helpen de mobiliteit en kracht van de elleboog te verbeteren, de zwelling te verminderen en het gebruik van de arm voor het dagelijks leven en sport te herstellen.
Terwijl uw elleboog in het gips of een mitella zit
Terwijl het bot geneest, is uw arm in het gips of een mitella gefixeerd om genezing te bevorderen. Dit is ook het geval na een operatie. Tijdens de genezing is het belangrijk om zoveel mogelijk stijfheid, zwakte of zwelling te vermijden. Afhankelijk van de hoeveelheid beweging, die de arts voorschrijft voor uw type breuk of operatie, zal uw fysiotherapeut oefeningen voorschrijven om uw schouder, pols en hand te blijven bewegen, terwijl u in het gips zit of een mitella draagt.
Uw fysiotherapeut zal u helpen om zo onafhankelijk mogelijk te blijven door u te leren hoe u uw dagelijkse dingen kunt doen – zoals aankleden, op de computer werken, huishouden en zelfs sportoefeningen – terwijl u in het gips zit of een mitella draagt. Onder begeleiding van uw fysiotherapeut kunt u uw andere arm en benen trainen om uw fitheid tijdens het genezingsproces op peil te houden en op te bouwen.
Wanneer het gips of de mitella eraf gaat
Wanneer uw gips of mitella wordt verwijderd, is uw elleboog waarschijnlijk stijf en uw arm za zwak zijn, zeker na een operatie. Uw fysiotherapeut zal u helpen om permanent verlies van mobiliteit in de elleboog te voorkomen, dus wacht niet te lang met een afspraak! Uw therapeut zal uw elleboog onderzoeken en behandelingen kiezen, gebaseerd op uw specifieke lichamelijke problemen, doelen, hoeveelheid lichaamsbeweging en algemene gezondheid.
Uw fysiotherapeut kan behandelingen voorschrijven om u te helpen met:
- **Verlichten van pijn en zwelling. **Uw fysiotherapeut kan verschillende soorten behandelingen en elektro-thermische behandelwijzen gebruiken, zoals gespecialiseerde massage, elektrische stimulatie en ijspakkingen om de pijn en zwelling te verlichten.
- **Verbeteren van uw vermogen om te bewegen. **Uw fysiotherapeut zal specifieke activiteiten en behandelingen kiezen om te helpen bij het herstellen van de gewone mobiliteit in de elleboog en arm. Dat kunnen in eerste instantie “passieve” bewegingen zijn, die uw fysiotherapeut voor u doet om uw ellebooggewricht voorzichtig te bewegen en later actieve oefeningen en strekkingen, die u zelf kunt doen.
- **Verhogen van de flexibiliteit. **Uw fysiotherapeut kan voorzichtig hands-on behandelen (manuele therapie) om uw gewrichten en spieren vrijer en met minder pijn te laten bewegen. Deze technieken kunnen stretchen en therapeutische massage inhouden.
- Verhogen van kracht. Als uw fysiotherapeut zwakheid in uw arm- of handspieren vindt, zal uw therapeut de juiste oefeningen en apparatuur kiezen en u daarin onderrichten om langzaam maar zeker uw kracht en wendbaarheid terug te krijgen. Uw kunt apparatuur, zoals therapeutische banden, therapeutische klei en handgewichten, gebruiken om uw arm sterker te maken.
- **Verbeteren van het uithoudingsvermogen. **Na letsel is het belangrijk om het uithoudingsvermogen van uw armspieren te herstellen. Uw fysiotherapeut zal een activiteitenprogramma opstellen om u te helpen het uithoudingsvermogen dat u voor het letsel had terug te krijgen, zodat u ook weer terug kunt naar de dingen die u wilt doen.
- Leer een thuisprogramma. Uw fysiotherapeut zal u kracht- en stretchoefeningen voor thuis leren. Deze oefeningen zijn specifiek voor uw behoeften; als u ze doet zoals uw fysiotherapeut ze heeft voorgeschreven, kunt u uw herstel bespoedigen.
- Terug naar activiteiten. uw fysiotherapeut zal uw activiteitendoelen met u bespreken en zal die gebruiken om uw doelen voor herstel op het werk, sport en thuis vast te stellen. Uw behandelprogramma zal u helpen om uw doelen te behalen op de veiligste, snelste en meest effectieve manier mogelijk. Uw fysiotherapeut zal u oefeningen, activiteiten voor het werk en sport-specifieke technieken leren om u te helpen uw doelen te halen.
- Versnel de hersteltijd. Uw fysiotherapeut is opgeleid en ervaren in het kiezen van de beste behandelingen en oefeningen om u te helpen op een veilige manier te genezen, naar uw normale levenswijze terug te keren en om uw doelen sneller te behalen dan u in uw eentje kunt doen.
Kan een gebroken elleboog worden voorkomen?
Uw fysiotherapeut kan u een paar manieren aan de hand doen om een gebroken elleboog te voorkomen, waaronder:
Vermijd harde klappen op de elleboog, schouder of hand.
Vermijd vallen of ander trauma aan de hand. Uw fysiotherapeut is een expert in het vaststellen van uw valrisico en kan leren hoe u evenwichtsoefeningen doet om dat risico te verlagen. Uw therapeut kan u ook leren hoe u het risico op vallen in huis of in de gemeenschap verkleint door:
- Losse dingen en kleden van de vloer te halen.
- De donkere gang of hal te verlichten.
- Huisdieren bij uw voeten weg te houden als u loopt.
- Simpele evenwichtstechnieken toe te passen.
- Het lopen op ijs of ijzel te vermijden.
- Antislipschoenen of –laarzen te dragen onder winterse omstandigheden.
- Goed op te letten bij “Natte Vloer”-borden.
Gebruik beschermde apparatuur bij het sporten, zoals pols- of elleboogbeschermers.
Veilige valposities en –technieken voor het sporten te leren.
Altijd op te warmen voor het sporten of zware lichamelijke activiteit.
De hoeveelheid en intensiteit van elke sport langzamerhand op te voeren.