Hersenschudding

Wat is een hersenschudding?

Hersenschudding is hersenletsel dat zich voordoet wanneer de hersenen met kracht heen en weer zijn geschud. Dit kan gebeuren bij snelle bewegingsveranderingen (zoals een whiplash) of als het hoofd een klap krijgt. Dit schudden van of slaan op het hoofd veroorzaakt onvoorspelbaar letsel aan enig gebied in de hersenen en leidt tot onmiddellijke of vertraagde veranderingen in de chemie en het functioneren van het brein. Afhankelijk van welk gebied in de hersenen letsel heeft ondervonden, kunnen zich vele verschillende tijdelijke of permanente problemen met het functioneren van de hersenen voordoen.

Herstel van een hersenschudding kan verscheidene weken tot maanden in beslag nemen, afhankelijk van vele factoren, waaronder ernst van het letsel en leeftijd

Hersenschuddingen kunnen zich voordoen samen met ander hersenletsel zoals bloeduitstorting, bloeding of scheuren van hersenweefsel. Dit letsel is zeer ernstig en vereist onmiddellijke zorg van een arts, zoals een neurochirurg.

LET OP: Hersenschuddingen kunnen fataal zijn of tot permanent hersenletsel leiden. Ga na letsel aan het hoofd onmiddellijk naar een arts.

Hoe voelt hersenschudding ?

Een hersenschudding kan een reeks symptomen en problemen in veel verschillende lichaamsdelen opleveren, zoals:

• De zintuigen (problemen met zicht, gehoor of reuk)
• Lichaamsbewegingen (zwakte of evenwichts- en coördinatieverlies)
• Persoonlijkheid en stemming (nieuw ontwikkelde geïrriteerdheid, depressiviteit of concentratieproblemen)
• Pijn (hoofdpijn, migraine)

Hersenschudding veroorzaakt soms bewustzijnsverlies (“black out”), maar niet altijd.

Signalen en symptomen van hersenschudding

Er zijn veel symptomen verwant aan hersenschudding en ze kunnen uw lichamelijke, emotionele en geestelijke welzijn beïnvloeden. Sommige symptomen doen zich direct voor, sommige een paar uur na het letsel en sommige openbaren zich pas maanden of jaren na een hersenschudding.

Het is belangrijk om onmiddellijk naar een arts te gaan na elke vorm van hoofdletsel. Het risico op overlijden of permanente schade aan de hersenen na een hersenschudding kan geminimaliseerd worden door directe en adequate behandeling door zorgverleners, zoals een fysiotherapeut. Alleen zorgverleners hebben de kennis en opleiding om een hersenschudding te herkennen in het doolhof van symptomen dat zich na hoofdletsel kan voordoen.

Directe en korte-termijn symptomen

Lichamelijke symptomen

• Hoofdpijn
• Duizeligheid
• Problemen met evenwicht en coördinatie
• Misselijkheid/overgeven
• Vermoeidheid
• Moeite met slapen
• Verhoogde slaperigheid
• Dubbel of wazig zien
• Gevoeligheid voor licht en geluid
• Onduidelijke spraak
• Glazig kijken
• Toevallen

Cognitieve (denk-) problemen

• Moeite met korte of lange termijn geheugen
• Verwardheid
• Trage “verwerking” (bijvoorbeeld, verminderd vermogen om problemen door te denken)
• “Mistigheid”
• Moeite met concentreren
• Slechtere resultaten op school

Emotionele symptomen

• Geïrriteerdheid
• Rusteloosheid
• Angstigheid
• Depressiviteit
• Stemmingswisselingen
• Agressie
• Verminderde tolerantie voor stress
• Veranderingen in persoonlijkheid of gedrag

Langere termijn problemen

• Libidoverlies
• Verminderde menstruatie
• Groeiproblemen (kinderen)
• Vermoeidheid
• Gewichtstoename
• Lage bloeddruk
• Spierzwakte
• Chronische hoofdpijn of duizeligheid
• Spierspasmes
• Vroege dementie/chronisch traumatisch encefalopathie

Sommige symptomen van hersenschudding gaan niet over binnen het verwachte tijdsbestek. Deze symptomen hebben misschien nader onderzoek en behandeling nodig door een team van zorgverleners, waaronder een fysiotherapeut.

Postcommotioneel syndroom is de term die wordt gebruikt voor symptomen, zoals hoofdpijn of duizeligheid, die weken of maanden na het oorspronkelijk letsel aanhouden.

Secundair impact syndroom is een ernstige, maar te voorkomen, complicatie die zich kan voordoen na een hersenschudding. Als iemand die recent een hersenschudding heeft gehad een tweede hersenschudding doormaakt, kan zich permanente hersenschade of overlijden voordoen. Permanente hersenschade kan leerstoornissen inhouden, of persoonlijkheidsveranderingen, loopproblemen of andere hersen- of zenuwstoornissen. Onderzoekt suggereert dat iemand die een tweede hersenschudding doormaakt voordat de oorspronkelijke hersenschudding is genezen, 100% kans op blijvende hersenschade heeft en 50% kans op overlijden.

Een voorbeeld van secundair impact syndroom zou een football-speler kunnen zijn die een hersenschudding krijgt tijdens een wedstrijd, doorspeelt en nog een keer geraakt wordt; of iemand die een hersenschudding krijgt van een whiplash tijdens een auto-ongeluk en dan thuis komt te vallen en kort na het oorspronkelijk letsel nog een hersenschudding krijgt.

Na een hersenschudding moet met extreme voorzichtigheid een tweede hersenschudding worden voorkomen.

Atleten die een hersenschudding krijgen tijdens de training of wedstrijd _ moeten onmiddellijk van het veld worden verwijderd_, om verder hersenletsel en second impact syndroom te voorkomen.

Hoe wordt een hersenschudding vastgesteld?

Hersenschudding wordt meestal door zorgvuldig onderzoek door uw zorgverlener, zoals een fysiotherapeut, vastgesteld. De diagnose van hersenschudding heeft over het algemeen geen hi-tech onderzoek, zoals MRI of CT-scan nodig, omdat op hersenscans vaak geen hersenafwijkingen te zien zijn, zelfs niet wanneer iemand symptomen van een hersenschudding heeft.

Uw fysiotherapeut zal u veel vragen stellen om alle symptomen die u ervaart te begrijpen. Uw fysiotherapeut zal ook verschillende onderzoeken uitvoeren om de problemen vast te stellen, die door een hersenschudding worden veroorzaakt, zoals kracht, coördinatie, evenwicht, zicht, reuk, gehoor, en geheugenonderzoeken.

Uw fysiotherapeut zal tijdens de behandeling dezelfde vragen en onderzoeken vaak herhalen om uw voortgang te meten en om te helpen bepalen wanneer u weer kunt gaan werken, naar school gaan of sporten.

Als u een atleet bent die voorafgaand aan het seizoen (neuropsychologische) geheugentests heeft ondergaan, zal uw fysiotherapeut samenwerken met de zorgverlener die deze tests heeft uitgevoerd om vast te stellen of u een hersenschudding heeft.

Uw fysiotherapeut kan ook uw nek na een hersenschudding controleren op problemen. Nekletsel kan zich tegelijk met hersenschudding voordoen en kan hoofdpijn en duizeligheid veroorzaken of verergeren.

Hoe kan een fysiotherapeut helpen bij hersenschudding ?

Fysiotherapeuten kunnen veel problemen die verwant zijn aan hersenschudding evalueren en behandelen. Omdat elke hersenschudding anders is, uw fysiotherapeut onderzoek doen om uw persoonlijk symptomen en problemen beoordelen, zodat de fysiotherapeut speciaal voor u een veilig en persoonlijk behandelprogramma kan opstellen. Behandeling kan het volgende omvatten:

• Rust en herstel – Uw fysiotherapeut helpt u en uw familie om te begrijpen waarom u alle vormen van activiteit (lichamelijk, sport, vrijetijd, elektronisch, school) na een hersenschudding moet beperken, totdat het veilig is om met deze activiteiten verder te gaan. Een rustperiode helpt de hersenen zo snel mogelijk te genezen en om symptomen te laten verdwijnen. Uw fysiotherapeut zal het rust en herstelprogramma opstellen dat het beste bij uw conditie past.
• Herstel van kracht en uithoudingsvermogen – De fysieke en mentale rust die nodig is na een hersenschudding kan leiden tot spierzwakte en verminderd uithoudingsvermogen. Uw fysiotherapeut kan u, als de tijd rijp is, helpen om uw kracht en uithoudingsvermogen terug te krijgen, zonder dat de symptomen van hersenschudding erger worden. Uw fysiotherapeut zal speciaal voor u een therapeutisch oefenprogramma opstellen en uw symptomen nauwgezet in de gaten houden terwijl u aan het programma deelneemt.
• Duizeligheid stoppen en evenwicht verbeteren – Als u na een hersenschudding duizelig bent of problemen met uw evenwicht heeft, zou een type fysiotherapie dat vestibulaire fysiotherapie wordt genoemd kunnen helpen. Het vestibulaire systeem, waarvan het binnenoor en de verbindingen daarvan naar de hersenen deel uit maken, helpt u om uw evenwicht te bewaren en voorkomt duizeligheid. Een gekwalificeerd vestibulair fysiotherapeut zou met het gebruiken van speciale behandelingen of het aanleren van speciale oefeningen kunnen helpen met het verminderen of stoppen van uw duizeligheid of evenwichtsproblemen na een hersenschudding. Er kunnen zelfs simpele oefeningen zijn die uw fysiotherapeut uw kan leren om thuis te doen.
• Hoofdpijnen verminderen – Uw fysiotherapeut zal de verschillende mogelijke oorzaken van uw hoofdpijnen beoordelen en speciale behandelingen en oefeningen gebruiken om ze te verminderen en te elimineren. Behandeling kan rekken omvatten, en kracht en bewegingsoefeningen, hands-on technieken, zoals gespecialiseerde massage, en het gebruik van technieken zoals elektrische stimulatie.
• Terugkeer naar normale activiteiten en sport – Zodra de symptomen minder worden en u in staat bent om uw normale kracht en uithoudingsvermogen terug te krijgen zonder dat de symptomen terugkomen, zal uw fysiotherapeut u helpen om gaandeweg weer meer dagelijkse dingen in uw routine op te nemen. Uw fysiotherapeut zal u helpen ervoor te zorgen dat u uw brein en zenuwstelsel niet overbelast bij het verhogen van uw activiteitenniveau. Overbelasting van de hersenen bij activiteit na een hersenschudding belemmert de genezing van het hersenweefsel en kan de symptomen doen terugkeren. Uw fysiotherapeut helpt u op de snelste en meest veilige manier mogelijk terug te keren naar uw normale leven en sport, terwijl uw hersenen de kans krijgen om behoorlijk te herstellen.

Kan een hersenschudding worden voorkomen?

Het risico op een hersenschudding kan met de volgende voorzorgsmaatregelen heel erg beperkt worden:

• Vermijd auto-ongelukken:

  • Sluit afleidingen tijdens het autorijden uit, zoals eten, telefoneren of sms’en,.
  • Neem een auto met een airbag
  • Wees er zeker van dat de airbags in uw auto werken

• Vermijd risicovol gedrag tijdens sporten:

  • Vermijd absoluut football technieken die het risico op hersenschudding verhogen, zoals “spearing” en kopstoten.
  • Vermijd of beperk “koppen” bij voetbal.
  • Negeer of verberg nooit signalen van een hersenschudding, zelfs niet tijdens een belangrijke wedstrijd of competitie. 

• Onthoud dat noch helmen noch mondbeschermers hersenschuddingen voorkomen.

• Houd uw looproute in huis vrij van objecten die de kans op vallen kunnen vergroten, zoals losse vloerkleden, rondslingerende dingen, losse vloerplanken of tapijten, dierenspeeltjes of servies.

• Let er op dat alle looproutes in uw huis goed verlicht zijn.

• Schud geen baby’s of mensen van welke leeftijd door elkaar!

Het is noodzakelijk om second impact syndroom na een hersenschudding te voorkomen. De getroffen persoon moet nauwlettend beschermd worden totdat alle symptomen zijn verdwenen en het normale leven weer verder kan.