Heupinklemming (femoro-acetabulair impingement)
Heupinklemming betreft een verandering in de vorm van het oppervlak van het heupgewricht dat het vatbaar maakt voor schade waardoor stijfheid en pijn ontstaat. Heupinklemming is een proces dat vooraf kan gaan aan artritis. Het treft vooral jonge, actieve mensen.
Recent onderzoek toont aan dat bij 87% van alle tieners en volwassenen met pijn in de heup op diagnostische beelden van hun heupgewrichten aanwijzingen van heupinklemming aanwezig zijn. Om heupinklemming te behandelen, schrijven fysiotherapeuten stretch- en krachtoefeningen voor om de spieren rond de heup beter te balanceren en te beschermen, en gebruiken manuele therapie om het bewegingsbereik te herstellen en het welzijn te verbeteren.
Wat is heupinklemming?
Er zijn twee soorten heupinklemming; ze kunnen op zichzelf of tegelijk voorkomen.
Pincer impingement
- In het geval van pincer impingement kan de heupkop , die normaal naar voren gebogen is, naar achteren gebogen zijn, of er kan botuitstulping op het heupgewricht aanwezig zijn aan de kant van het bekken, waardoor de kom dieper wordt en een groter deel van de kogel of kop van het dijbeen bedekt.
- Het doorgegroeide bot of de onjuiste hoek van de kom leidt ertoe dat het labrum, een ring van bindweefsel rond de rand van de heupkom, afgeknepen wordt. In de loop van de tijd leidt deze extra druk op het labrum bij buigen (het been naar voren bewegen) tot slijtage die weer tot ontsteking en uiteindelijk een scheur kan leiden. Als deze aandoening blijft bestaan kan het kraakbeen dat het heupgewricht bedekt uiteindelijk versleten raken en gaten gaan vertonen.
- Deze aandoening treft evenveel mannen als vrouwen; symptomen kunnen voor het eerst optreden tussen 15 en 50 jaar.
Cam impingement
- Bij cam impingement is de vorm van het bot rond de kop van het dijbeen – de bal bovenop het bot in het dijbeen – misvormd. Het kan afwijken van de normale ronde balvorm, of doorgegroeid bot aan de boven- en voorkant hebben. De bijnaam “pistoolkolf”-misvorming wordt gegeven aan de botdoorgroei die op röntgenfoto’s zichtbaar is.
- Het doorgegroeide of misvormde bot raakt het kraakbeen dat de heupkom bedekt en kan ertoe leiden dat het van het bot in de kom wordt afgepeld. Het labrum kan ook versleten, gerafeld of gescheurd raken.
- Deze aandoening treft mannen 3 keer zo vaak als vrouwen; symptomen manifesteren zich gedurende de tienerjaren en als twintiger.
Signalen en symptomen van heupinklemming
Heupinklemming kan u het volgende laten ervaren:
- Stijfheid of een diepe pijn in rust aan de voor- of zijkant van de heup of de voorkant van het bovenbeen.
- Scherpe, stekende pijn bij opstaan uit een stoel, hurken, opstaan uit hurken, hardlopen, “snijden”, springen, draaien, scharnieren of zijwaartse bewegingen maken.
- Pijn op een specifieke plaats in de heup, die aangegeven wordt door een “C” te maken met duim en hand, die op de vouw aan de voor- en zijkant van de heup wordt geplaatst, genaamd het “C-teken”.
- Pijn die meestal geleidelijk ontstaat, maar kan blijven na het genezen van een andere blessure.
- Pijn die erger wordt bij langdurig zitten of voorover leunen.
- Het gevoel van minder flexibiliteit in de heupen, inclusief verminderd vermogen om uw dij aan de pijnlijke kant naar binnen te draaien.
Hoe wordt heupinklemming vastgesteld?
Uw fysiotherapeut zal het bewegingsbereik (mobiliteit) van de heup en de omliggende gewrichten evalueren en de kracht van de spieren in dat gebied onderzoeken. Uw therapeut zal het heupgewricht en de omliggende spieren bevoelen om hun conditie te evalueren. Het onderzoek houdt een observatie in van hoe u beweegt, opstaat vanuit een zittende positie, loopt, hardloopt of hurkt. Uw fysiotherapeut kan speciale tests doen om te helpen vaststellen of de heup de bron van uw symptomen is. De therapeut kan uw been bijvoorbeeld voorzichtig naar binnen en naar buiten rollen (de “log roll” test) of uw heup omhoog en naar binnen buigen, terwijl het onderbeen naar buiten en de zijkant draait (de “FADDIR” test) om uw aandoening te beoordelen.
Als verdere diagnostiek nodig is, kan uw arts diagnostisch onderzoek aanvragen om veranderingen in de heup te kunnen identificeren, zoals MRI of diagnostische injecties. Heupinklemming kan zich tegelijk met pijn de in de onderrug, billen of bekken voordoen, of voortvloeien uit aandoeningen zoals slijmbeursontsteking of een verrekte lies. De definitieve diagnose van heupinklemming kan soms even duren, met name als er ook sprake is van andere aandoeningen.
Hoe kan een fysiotherapeut helpen bij heupinklemming ?
Zonder een operatie
Als een actief persoon pijn in de heup krijgt, maar geen ernstige symptomen of gewrichtsschade heeft, is fysiotherapie aanbevolen behandeling. De volgende interventies kunnen helpen om de pijn te verminderen, beweging te verbeteren en voortgang van de heupinklemming en behoefte aan een operatie te voorkomen:
- De kracht van uw heupen en romp verbeteren. Het sterker maken van de heupen en romp kan afwijkende krachten op het al geblesseerde gewricht verminderen en helpen met compensatiestrategieën.
- De spierflexibiliteit en gewrichtsmobiliteit verbeteren. Het stretchen van stijve spieren kan afwijkende krachten, die tot pijn bij beweging leiden, verminderen. Gewrichtsmobilisatie kan helpen om pijn aan het heupgewricht te verlichten; maar deze behandelingen helpen niet altijd het bewegingsbereik te vergroten, vooral niet als de vorm van het bot bij het heupgewricht is veranderd.
- Het vermogen om dagelijkse dingen te doen verbeteren. Uw fysiotherapeut kan kijken naar uw werk en vrijetijdsbesteding en advies geven met betrekking tot het aanhouden van houdingen die gezonder voor uw heup zijn en tot het aanpassen van activiteiten. vaak betekent dit het beperken van hoe vaak u in de heup buigt om verdere schade te voorkomen.
Na een operatie
Een operatie voor heupinklemming wordt gedaan via arthroscopie. . Dit is minimaal-invasieve chirurgie, waarbij de chirurg kleine incisies in de huid maakt en penvormige instrumenten in het gewricht aanbrengt om de schade te repareren. De chirurg kan indien nodig 1 of meerdere technieken bij u gebruiken. De chirurg kan het bot aan de bekken- dijbeenkant van het gewricht verwijderen of vervormen, en het beschadigde labrum of kraakbeen in het heupgewricht repareren of verwijderen.
Postoperatieve fysiotherapie verschilt gebaseerd op de uitgevoerde procedure. Het kan het volgende omvatten:
- Uw veiligheid waarborgen, terwijl u geneest. Uw fysiotherapeut kan aanbevelen dat u de hoeveelheid gewicht beperkt dat u op het geopereerde been zet, als er sprake was van een reparatie aan het labrum. U kunt een brace dragen om te beperken hoe vaak u op de heup buigt. U kunt ook krukken gebruiken om overbelasting van het been te vermijden, als het bot van het dijbeen is bijgevormd.
- Uw bewegingsbereik, kracht en evenwicht verbeteren. Uw fysiotherapeut zal u bij veilig activiteiten voor bewegingsbereik, kracht en evenwicht begeleiden om uw mobiliteit zo snel mogelijk te verbeteren, terwijl het operatiegebied geneest.
- Instructie om 4 tot 6 maanden na de operatie weer terug te keren naar een actieve levenswijze en intensieve activiteiten en sport. Uw fysiotherapeut zal het geleidelijk opvoeren van activiteiten op basis van uw conditie aanraden – onderzoek laat zien dat 60% tot 90% van de sporters naar hun oorspronkelijke niveau terugkeren afhankelijk van de uitgevoerde chirurgische procedure en de sport.
Kan heupinklemming worden voorkomen?
Op dit moment zijn er geen aanbevelingen om heupinklemming te voorkomen. Ondanks een sterke toename in onderzoek om meer over heupinklemming te weten te komen, is er nog steeds veel onbekend. Veel jonge mensen, bijvoorbeeld, wiens röntgenfoto’s afwijkende heupen laten zien, hebben geen pijn ondanks dat ze doorgaan met hun actieve levens en deelname aan sport.
Er is echter bewijs dat fysiotherapeutische interventies samen met ontstekingsremmende medicatie de pijn kan verminderen, gewrichtsschade kan vertragen en functioneren kan verbeteren. Dat is vooral belangrijk bij mensen met lichte heupinklemming, of zij die een operatie willen voorkomen en zij die niet in aanmerking komen voor een operatie.