HIV/AIDS

Wat is HIV/AIDS?

HIV ontwikkelt zich als het HIV retrovirus het lichaam binnendringt. HIV wordt meestal van mens op mens overgedragen door:

• Seks
• Blootstelling aan besmet bloed
• Delen van injectienaalden of prikincidenten
• Overdracht van moeder op kind tijdens de zwangerschap, geboorte of borstvoeding

AIDS is het gevorderde stadium van HIV-infectie en wordt gekenmerkt door het ontstaan van ernstige, levensbedreigende, “opportunistische” infecties, die zich kunnen voordoen omdat iemands immuunsysteem niet meer werkt.

Deze infecties, en ook de huidige medische behandeling van HIV, antiretrovirale therapie (ART) genaamd, kunnen aandoeningen aan spieren, gewrichten, zenuwen of zacht weefsel veroorzaken, die normale beweging en uithoudingsvermogen kunnen belemmeren.

**Signalen en symptomen **

HIV/AIDS kan een aantal medische symptomen veroorzaken, die worden beschreven op de website van de Centers for Disease Control and Prevention. De symptomen die daar opgesomd zijn worden niet door een fysiotherapeut, maar door een arts behandeld.

HIV-gerelateerde problemen, die door een fysiotherapeut kunnen worden behandeld zijn:

• Chronische pijn
• Brandend gevoel
• Gevoelloosheid
• Tinteling
• Krampen
• Spasmes
• Spierzwakte
• Spier- of gewrichtsstijfheid
• Evenwichtsproblemen
• Duizeligheid
• Vermoeidheid
• Moeite met lopen of traplopen
• Moeite met werken, sporten of vrijetijdsbesteding
• Zenuwschade, die leidt tot pijn, brandend gevoel, gevoelloosheid of tinteling in de armen, benen of voeten (bekend als “perifere neuropathie”)
• Spierpijn (myalgia)

Signalen en symptomen

Na een acute infectie met HIV kunt u een aantal dagen tot weken griepachtige symptomen ontwikkelen (koorts, hoofdpijn, keelpijn, opgezwollen klieren, uitslag) – of u heeft helemaal geen symptomen. Na ongeveer drie weken zal onderzoek naar HIV antilichamen laten zien dat u HIV-positief bent. Ook al bent u HIV-positief dan nog kunt u nog jaren zonder symptomen blijven. Maar als de ziekte niet behandeld wordt, zal die zich ontwikkelen en zult u op den duur symptomen krijgen als:

• Gezwollen lymfklieren
• Diarree
• Gewichtsverlies
• Koorts
• Nachtzweten
• Hoesten of  kortademigheid

Zonder behandeling ontwikkelt de gevorderde ziekte, AIDS, zich meestal binnen 10 jaar. De gevorderde ziekte maakt u meer vatbaar voor opportunistische infecties. Symptomen kunnen zijn:

• Nachtzweten
• Koude rillingen
• Hoesten
• Chronische diarree
• Witte plekken of laesies op de tong of in de mond
• Huiduitslag
• Hoofdpijnen
• Vermoeidheid
• Gewichtsverlies
• Cognitieve veranderingen, zoals verwardheid of vergeetachtigheid
• Wazig of vervormd zicht

De gevorderde ziekte kan ook leiden tot chronische pijn en verminderd vermogen om te werken of aan vrijetijdsbesteding te doen, en hier kan uw fysiotherapeut de meeste hulp bieden.

Mensen die met succes met antiretrovirale medicijnen zijn behandeld krijgen over het algemeen geen opportunistische infecties, maar soms leiden de bijwerkingen van sommige medicijnen – of het domweg al een lange tijd hebben van HIV – tot gezondheidsproblemen. U kunt bijvoorbeeld het volgende krijgen:

• Perifere neuropathie, d.w.z. zenuwschade die leidt tot pijn, brandend gevoel en gevoelloosheid of tinteling in uw armen of benen
• Spierpijn (myalgia)
• Hoge bloeddruk (hypertensie)
• Hoge bloedsuiker (hyperglykemie)

Een diagnose van HIV kan uw behandeling voor andere aandoeningen compliceren. Gewone aandoeningen, blessures of andere leeftijdsgebonden problemen kunnen het overleven op langere termijn beïnvloeden, vooral in gevallen van gevorderde HIV.

Hoe wordt het vastgesteld?

HIV kan alleen door een arts worden vastgesteld.

Fysiotherapeuten kunnen mensen onderzoeken op symptomen, die zich voordoen ten gevolge van een gediagnosticeerde HIV-infectie of ten gevolge van de bijwerkingen van de behandeling met antiretrovirale therapie. Ze ontwikkelen persoonlijke zorgprogramma’s voor de specifieke problemen en doelen van elke patiënt.

Hoe kan een fysiotherapeut helpen?

Alhoewel fysiotherapeuten HIV niet direct behandelen (deze behandeling wordt gegeven door een specialist in infectieziektes), spelen ze toch een belangrijke rol in de behandeling van problemen met bewegen en het dagelijks functioneren. Mensen met HIV kunnen ook last hebben van verrekkingen, verstuikingen of leeftijdsgebonden aandoeningen, zoals gewrichtsontsteking, die door een fysiotherapeut kunnen worden behandeld. Uw fysiotherapeut algemene doelstelling is om uw kwaliteit van leven te verbeteren en u te helpen om thuis, op het werk en in de buurt actief te blijven.

Uw fysiotherapeut zal een grondig lichamelijk onderzoek doen om de oorzaken te identificeren van pijn of moeite met bewegen of lichamelijke activiteit. Uw fysiotherapeut zal uit een scala van behandelingen de juiste kiezen voor uw specifieke behoeften. Behandelingen helpen de pijn te verlichten en verbeteren de gezondheid van het hart, het evenwicht en het vermogen om de dagelijkse dingen te doen.

Uw fysiotherapeut zal met u werken aan het verbeteren van:

• Pijnniveaus HIV infectie en medicatie kan pijn veroorzaken en een brandend gevoel, gevoelloosheid, tintelingen, krampen, spasmes en zwakte. Uw fysiotherapeut kan hands-on technieken (manuele therapie) gebruiken of technologieën zoals elektrische stimulatie om de pijn te helpen verlichten. Uw fysiotherapeut kan u voorzichtige oefeningen of technieken voor thuis aanleren om uw pijn te verlichten. Al deze mogelijkheden kunnen de behoefte aan pijnmedicatie op opiumbasis verminderen of wegnemen.
• Mobiliteit Uw fysiotherapeut zal specifieke activiteiten en behandelingen kiezen om te helpen de normale beweging in stijve gewrichten en spieren te herstellen. Dit kan beginnen met “passieve” bewegingen die de fysiotherapeut voor u doet om uw gewrichten en spieren voorzichtig te bewegen en verdergaan met “actieve” oefeningen en stretches die u zelf doet.
• Herstel Uw fysiotherapeut zal u oefeningen voor thuis leren, ontwikkeld voor uw specifieke behoeften om te helpen uw herstel van bepaalde symptomen en problemen te versnellen.
• Het doen van dagelijkse dingen Uw fysiotherapeut zal de uitdagingen en doelen die u dagelijks tegenkomt met u bespreken en u helpen om uw doelen te stellen voor herstel op het werk, thuis en bij sport. Uw fysiotherapeut zal u oefeningen, werktraining en sport-specifieke technieken leren om u te helpen om uw doelen zo veilig, snel en effectief mogelijk te halen.
• Hartgezondheid Mensen met gevorderde HIV kunnen een beperkt vermogen hebben om zuurstof op te nemen (aerobisch vermogen), waardoor vermoeidheid ontstaat. Onderzoek laat zien dat aerobics oefeningen, zoals tenminste 20 minuten, 3 keer per week, op een loopband lopen het aerobisch vermogen verbetert en de capaciteit van het lichaam om HIV te bestrijden op peil houdt. Uw fysiotherapeut kan uw aerobisch vermogen beoordelen en de juiste activiteiten voor u vaststellen.
• Lopen uw fysiotherapeut zal uw loopvermogen helpen verbeteren met technieken zoals krachtoefeningen, looptraining en evenwichtsactiviteiten. Als u zenuwschade (neuropathie) heeft, kan uw fysiotherapeut technieken met braces of andere technieken aanbieden, waardoor het makkelijker voor u wordt om te lopen. Uw therapeut kan ook het gebruik van hulpmiddelen zoals een rollator of een wandelstok aanbevelen.
• Kracht HIV infectie op lange termijn en ART kunnen leiden tot het verlies van spierkracht en spiermassa (myopathie). Onderzoek toont aan dat het gebruik van gewichten effectief is bij het verhogen van kracht bij mensen met HIV. Uw fysiotherapeut zal met u werken aan het opzetten van een oefenprogramma dat speciaal op u is toegesneden en dat in de loop van de tijd aanpassen om veranderingen in uw medische situatie aan te pakken. Sommige oefeningen helpen de genezing in elk stadium van herstel; uw fysiotherapeut zal de juiste oefeningen en te gebruiken apparatuur kiezen en u er ermee leren om te gaan.
• Flexibiliteit Uw fysiotherapeut zal vaststellen of sommige van uw spieren stijf zijn en die voorzichtig gaan stretchen, en u te leren hoe u ze kunt stretchen. Bij extreme stijfheid kan uw fysiotherapeut sommige behandelingen zoals warmte vóór het stretchen voorschrijven om te helpen de spieren los en ontspannen te maken.
• Coördinatie Uw fysiotherapeut zal u helpen om uw coördinatie en wendbaarheid te verbeteren en terug te krijgen, zodat u met meer gemak uw activiteiten, thuis, in de buurt en bij het sporten kunt doen.
• Uithoudingsvermogen Uw fysiotherapeut zal u oefeningen leren om uw uithoudingsvermogen te verbeteren, zodat u verder kunt met uw normale activiteiten. Cardio-apparatuur zoals loopbanden en oefenfietsen kunnen daarbij gebruikt worden.
• Evenwicht Uw fysiotherapeut zal uw evenwicht beoordelen en specifieke oefeningen voor u kiezen, die u in de praktijk en thuis kunt doen om uw evenwicht te verbeteren en vallen te voorkomen. Uw fysiotherapeut kan u ook laten zien hoe u een wandelstok of rollator gebruikt om uw evenwicht te bewaren als u loopt en staat.
• Lichaamsgewicht Door speciaal voor u een oefenprogramma en lichaamsbeweging voor uw te kiezen kan uw fysiotherapeut u helpen om op een gezond gewicht te blijven, waardoor uw energieniveaus verbeteren en uw immuunsysteem een boost krijgt.