Letsel aan het mediale patellofemorale ligament
**Het mediale patellofemorale ligament (MPFL) helpt om de knieschijf in het midden van de voorkant van de knie te houden, zodat die bij beweging van de knie goed op zijn plaats blijft. MPFL-letsel komt meestal voor nadat de knieschijf door krachtig trauma uit de kom is geschoten. Dit letsel komt het vaakst voor bij jonge, actieve vrouwen. Afhankelijk van de ernst van een MPFL-blessure, kan behandeling operatieve reconstructie inhouden, gevolgd door fysiotherapie. **
Fysiotherapeuten ontwerpen behandelprogramma’s voor mensen met MPFL-letsel om ze te helpen voorzichtig de kracht en functie in hun knie weer terug te krijgen.
Wat is letsel aan het mediale patellofemorale ligament?
Het mediale patellofemorale ligament is een brede structuur aan de binnenkant van het kniegewricht. Het verbindt de knieschijf (patella) met het dijbeen (femur). Het belangrijkste doel van het MPFL is om de knieschijf stabiel te houden; het biedt weerstand aan elke beweging in de richting van de buitenkant van de knie. Het helpt ook om de knieschijf in positie te houden als de knie buigt en strekt.
Hoe voelt letsel aan het mediale patellofemorale ligament?
Algemene signalen en symptomen die zich voor kunnen doen bij letsel van het MPFL zijn onder andere:
- Het gevoel dat de knie “doorzakt” bij activiteit
- Het gevoel dat de knieschijf naar de zijkant wegglijdt bij beweging van de knie
- Zwelling van de knie na activiteit
- Beperkte beweging van het gewricht (bewegingsbereik)
- Pijn bij het bewegen van het gewricht
- Gevoeligheid voor aanraking langs het getroffen gewricht
- Pijn, stijfheid, “op slot staan” na langdurig zitten met gebogen of gestrekte knie
Hoe wordt letsel aan het mediale patellofemorale ligament vastgesteld?
Als u voor het eerst naar uw arts of fysiotherapeut gaat, zal de therapeut uw medische voorgeschiedenis doornemen, u vragen hoe en wanneer uw knie geblesseerd raakte, en u vragen om uw symptomen te beschrijven. Uw fysiotherapeut zal een uitgebreid lichamelijk onderzoek van uw knie doen, verschillende metingen doen, met betrekking tot het bewegingsbereik, kracht en flexibiliteit.
De fysiotherapeut zal uw knie waarschijnlijk manipuleren door die in bepaalde posities te zetten en er zo achter te komen welke specifieke structuren geblesseerd kunnen zijn. Als MPFL-letsel wordt vermoed, kan uw fysiotherapeut een beoordeling doen van de mobiliteit van uw knieschijf, in het bijzonder om te zien of die meer naar de buitenkant beweegt dan uw niet-geblesseerde knie. Daarnaast kunt u gevraagd worden om kort de activiteiten te doen die u pijn opleveren.
Beeldvormende technieken, zoals röntgen of MRI, kunnen nodig zijn om een grondiger en objectief beeld te krijgen van alle structuren in het kniegewricht. Uw fysiotherapeut kan u indien nodig naar een orthopeed verwijzen voor nader onderzoek.
Hoe kan een fysiotherapeut helpen bij letsel aan het mediale patellofemorale ligament?
Uw fysiotherapeut zal een persoonlijk behandelprogramma opstellen dat zich specifiek richt op de precieze aard van uw aandoening en op uw doelen. Uw behandeling kan het volgende omvatten:
- Bewegingsbereikoefeningen – Veel mensen die slapte of letsel van het MPFL ontwikkelen zijn van nature flexibel. Echter, als er sprake is van letsel aan een gewricht, neigen onze lichamen naar behoedzaamheid, waardoor het bewegingsbereik van het gewricht beperkt kan worden. Uw fysiotherapeut zal uw mobiliteit beoordelen in vergelijking met wat normaal is en met de mobiliteit van het niet-aangedane gewricht aan de andere kant van uw lichaam. Uw fysiotherapeut zal bewegingsbereikoefeningen voorschrijven om te helpen bij het herstel van natuurlijke mobiliteit van de knie.
- Spierversterking – Het sterker maken van de spieren rond het aangedane gewricht is een essentieel onderdeel van het revalidatieprogramma. Waar de spieren langs de voorkant en achterkant van de dij (de quadriceps en hamstrings) over de knie lopen, helpen ze met het controleren van de beweging en krachten, die op de botten in de knie worden toegebracht. Als sprake is van letsel aan een gewricht, waardoor pijn en zwelling ontstaat, worden spieren vaak belemmerd, waardoor ze niet op hun normale niveau kunnen functioneren. Door de heup- en kernspieren te versterken wordt de hoeveelheid kracht op de gewrichten in het been beter verdeeld, vooral bij lopen of rennen. Uw fysiotherapeut zal de verschillende spiergroepen beoordelen, de kracht in elk ledemaat vergelijken en specifieke oefeningen voorschrijven om de zwakke gebieden aan te pakken.
- Manuele therapie – Fysiotherapeuten zijn opgeleid in manuele (hands-on) therapie. Uw fysiotherapeut zal uw spieren en gewrichten voorzichtig bewegen en manipuleren om de mobiliteit, flexibiliteit en kracht te verbeteren. Deze technieken kunnen gebieden aanspreken die moeilijk zelf te behandelen zijn. Voor patiënten met MPFL-letsel, kunnen manuele therapietechnieken helpen bij het herstel van de normale mobiliteit van een gewricht en de juiste bewegingspatronen bij beweging van het gewricht en functionele bewegingen ondersteunen. Fysiotherapeuten met ervaring in het behandelen van mensen na MPFL-letsel weten welke manuele technieken veilig zijn en welke vermeden moeten worden, vooral na operatieve reconstructie.
- Therapeutische technieken – Uw fysiotherapeut kan therapeutische technieken aanbevelen, zoals ijs en warmte om te helpen bij het pijnmanagement.
- Braces – Drukmanchetten rond het gekwetste gewricht kunnen helpen bij het verlichten van de pijn en zwelling. Er zijn speciale braces voor mensen met te veel mobiliteit in de knieschijf, die extra steun geven door een steunkussen rond de rand van de knieschijf. Als een operatie nodig is, kunnen braces gebruikt worden om tijdens het postoperatieve revalidatieproces de mate van toegestane beweging te controleren. Bijvoorbeeld, als een MPFL-blessure aan het kniegewricht operatief wordt behandeld, zal de knie in de eerste weken na de operatie met een brace recht worden gehouden.
- Begeleiding van activiteit – Uw fysiotherapeut helpt u om veilig en gestructureerd terug te keren naar activiteit, waarbij uw symptomen als uitgangspunt dienen om uw kniegewricht tijdens de genezing te beschermen. Uw fysiotherapeut zal elk genezingsstadium van het MPFL beoordelen en de juiste oefeningen aanbevelen om uw behoeftes in elk stadium aan te pakken en de gezondheid van uw kniegewricht te maximeren.
Als een operatie nodig is
Als conservatieve behandeling geen succes oplevert bij MPFL-letsel of in gevallen waar sprake is van ander verwant letsel, kan een operatie overwogen worden. Het doel van chirurgische interventie is het herstel van de integriteit van de geblesseerde gewrichtsband, zodat op de juiste manier stabiliteit aan de knie gegeven kan worden.
Er zijn veel factoren waarmee rekening gehouden moet worden bij het vaststellen van de juiste operatieve behandeling, inclusief de aard van uw aandoening, uw leeftijd en het activiteitniveau dat u nastreeft. Uw fysiotherapeut zal u naar een orthopeed verwijzen om uw chirurgische opties te bespreken.
Als een operatie nodig is om uw MPFL te reconstrueren, zult u na de operatie een aantal maanden fysiotherapie nodig hebben. Uw fysiotherapeut staat u bij in de stadia van herstel van normaal bewegingsbereik, kracht en functie.
Revalidatie na een operatie aan de knieband is erg belangrijk, omdat fysiotherapeuten goed weten wanneer en hoe patiënten na een operatie herstellen. Uw fysiotherapeut zal nauw overleggen met uw chirurg om zeker te zijn dat u op het juiste spoor naar volledig herstel zit.
Kan letsel aan het mediale patellofemorale ligament worden voorkomen?
Net zoals bij veel letsel en aandoeningen, zijn er als het gaat om het voorkomen van MPFL een aantal factoren die gecontroleerd kunnen worden en anderen waarbij dat niet kan. Soms wordt MPFL-letsel veroorzaakt door een traumatische gebeurtenis, zoals bij een sportblessure.
Af en toe krijgen mensen met overmatige ruimte in het gewricht of de slapte van de gewrichtsband niet-traumatisch MPFL-letsel; dit kan zich voordoen omdat de gewrichtsband meer dan normale flexibiliteit heeft en niet in staat is om het kniegewricht bij activiteit goed te stabiliseren.
Mensen die sporten of andere lichamelijke inspanning leveren zouden moeten opletten dat hun beenspieren kracht genoeg hebben om de structuren rond het kniegewricht te ondersteunen. Het is belangrijk om zodra u voor het eerst pijn krijgt uw activiteiten aan te passen en contact op te nemen met uw fysiotherapeut.
Zodra u in een revalidatieprogramma zit, zal uw fysiotherapeut u helpen om te bepalen wanneer u klaar bent om terug te keren naar uw eerdere activiteitniveau.
Uw fysiotherapeut zal erop letten dat uw lichaam klaar is om om te gaan met de belasting door uw activiteiten zodat uw letsel niet terugkomt.
Dat programma zal ook begeleiding omvatten over welke activiteiten gekozen en welke vermeden moeten worden. U krijgt ook een thuisprogramma dat u helpt om de verbeteringen die u tijdens de revalidatie heeft gemaakt vast te houden.