Mediaal kniebandletsel
Het mediaal collateraal ligament (MCL) ofwel de binnenband van het kniegewricht is de vaakst beschadigde gewrichtsband in de knie. De MCL kan verrekken of scheuren als gevolg van een klap op de buitenkant van de knie, door verdraaiing van de knie of door snel van richting te veranderen tijdens het lopen of rennen. MCL-letsel komt het meest voor bij sporters, alhoewel ook niet-sporters getroffen kunnen worden.
Een fysiotherapeut behandelt een MCL-verrekking of –scheur om pijn, zwelling, stijfheid en elke andere verwante zwakte in de knie of onderste ledemaat te verminderen.
Wat is MCL-letsel?
Het MCL is kleine, dikke weefselband aan de binnenkant van het kniegewricht. Het verbindt twee botten – het dijbeen en het scheenbeen – waardoor voorkomen wordt dat de knie naar binnen in de richting van de andere knie buigt. Als de knie aan de buitenkant van het been wordt geraakt (bijvoorbeeld de linkerkant van het linkerbeen) of als de knie met geweld wordt verdraaid, kan het MCL verrekt raken met een gedeeltelijke of gehele scheur als resultaat. MCL-letsel komt meestal voor bij voetbal spelers die “geclipt” worden of aan de buitenkant van de knie geraakt worden. Andere oorzaken kunnen draaien en keren bij skiën zijn, klappen opgelopen op het voetbalveld, trauma opgelopen in een auto-ongeluk of simpelweg de knie sterk verdraaien terwijl de voet op de grond staat. Hersteltijden variëren van een paar weken tot een paar maanden, afhankelijk van de ernst van het letsel.
Hoe voelt MCL-letsel ?
Als u MCL-letsel ervaart kunt u het volgende voelen:
Pijn aan de binnenkant van de knie
Zwelling en bloeduitstortingen aan de binnenkant van de knie.
Zwelling die zich verspreid naar de rest van het kniegewricht in de 1 of 2 dagen volgend op het letsel.
Stijfheid in de knie.
Moeite of pijn bij het proberen om de knie te buigen of te strekken
Een instabiel gevoel, alsof de knie kan doorzakken
Pijn of moeite met lopen, gaan zitten, opstaan uit een stoel of traplopen
Signalen en symptomen van MCL-letsel
Met een MCL-blessure kunt u het volgende ervaren:
- Een “ploppend” geluid bij het ontstaan van het letsel
- Pijn en zwelling in uw knie
- Moeite om de knie te bewegen
- Moeite om gewicht op uw been te zetten om te kopen of op te staan uit een stoel.
Hoe wordt MCL-letsel vastgesteld?
Als u eerst naar uw fysiotherapeut gaat, zal die een grondig onderzoek doen waarbij ook uw medische voorgeschiedenis wordt opgenomen. Uw fysiotherapeut zal u ook gedetailleerde vragen stellen over uw letsel, zoals:
- Voelde of hoorde u een “plop” toen u uw been blesseerde?
- Heeft u uw been verdraaid terwijl uw voet plat op de grond stond?
- Bent u snel van richting veranderd tijdens hardlopen?
- Heeft u een directe klap op uw been gekregen terwijl uw voet plat op de grond stond?
- Heeft u zwelling rond de knie gezien in de eerste 2 tot 3 uur na het letsel?
- Voelt u knie aan alsof die kan doorzakken bij gebruik?
Uw fysiotherapeut zal ook speciale tests doen om de waarschijnlijkheid van MCL-letsel vast te kunnen stellen. Uw therapeut zal voorzichtig op de buitenkant van uw knie drukken, terwijl die licht gebogen is, maar ook als die helemaal gestrekt is om de kracht van de gewrichtsband te onderzoeken. De therapeut zal ook de binnenkant van uw knie nakijken op gevoeligheid en zwelling en eventuele zwelling meten met een meetlint. De therapeut kan aanvullende tests doen om vast te stellen of andere delen van uw knie geblesseerd zijn en zal ook observeren hoe u loopt.
Om een definitieve diagnose te stellen kan uw therapeut samenwerken met een orthopeed of een andere zorgverlener. De orthopeed kan nader onderzoek zoals MRI aanvragen om de diagnose te bevestigen en andere schade aan de knie uit te sluiten. Het is ook nuttig om vast te kunnen stellen of een operatie nodig is. Een MRI is niet in alle gevallen nodig maar kan aangevraagd worden. Uw therapeut en arts kunnen een kniebrace, een knie-fixator of krukken aanbevelen om de pijn te verlichten als de MCL-blessure ernstig is.
Hoe kan een fysiotherapeut helpen bij MCL-letsel ?
Uw fysiotherapeut zal met u werken aan het maken van een specifiek behandelplan waardoor uw herstel wordt bespoedigd, inclusief oefeningen en behandelingen die u thuis kunt doen. Fysiotherapie kan u helpen om uw gewone levenswijze en activiteiten weer op te pakken.
De eerste 24-48 uur
Uw fysiotherapeut kan u adviseren om:
- Het gebied rust te geven door niet te lopen of een andere activiteit te doen die u pijn oplevert. Krukken en een kniebrace kunnen worden aanbevolen om verdere verrekking van het MCL bij lopen te voorkomen.
- IJs-pakkingen op het gebied aanbrengen (15-20 minuten om de 2 uur) gedurende de eerste 48 uurna het trauma.
- Verbind het gebied met elastisch verband
- Overleg met een arts voor verdere diensten zoals medicatie of diagnostisch onderzoek.
Pijnverlichting
Uw fysiotherapeut kan verschillende soorten behandelingen en technieken gebruiken om uw pijn onder controle te krijgen en te verminderen, waaronder ijs, warmte, ultrasound, elektrische stimulatie, intapen, oefeningen en hands-on therapie zoals massage.
Mobiliteit verbeteren
Uw fysiotherapeut zal specifieke activiteiten en behandelingen kiezen om te helpen bij het herstel van de normale mobiliteit van knie en been. Dit kan beginnen met passieve bewegingen die de therapeut voor u doet door voorzichtig uw been en kniegewricht te bewegen, en verdergaan met actieve oefeningen en stretches die u zelf kunt doen.
Kracht verbeteren
In elk stadium van herstel ondersteunen bepaalde oefeningen de genezing; uw fysiotherapeut zal de juiste oefeningen en apparatuur uitkiezen en u aanleren om uw kracht en wendbaarheid langzaam maar zeker te herstellen. Dit kan het gebruik van manchetgewichten inhouden, of rekbanden, gewichten en cardio-apparatuur zoals loopbanden of oefenfietsen.
Evenwicht verbeteren
Na een blessure is het belangrijk om uw gevoel voor evenwicht terug te krijgen. Uw fysiotherapeut zal u oefeningen aanleren om uw evenwichtsvaardigheden te verbeteren.
Hersteltijd versnellen
De normale genezingsperiode is een aantal weken tot maanden, afhankelijk van welk weefsel gekwetst is en hoe in welke mate.
Activiteiten weer oppakken
Uw fysiotherapeut zal uw doelen met u bespreken en ze gebruiken om hersteldoelen te stellen voor werk, sport en thuis. De therapeut zal uw behandelprogramma zo opstellen dat u deze doelen zo snel, veilig en effectief mogelijk kunt bereiken. Uw fysiotherapeut zal hands-on therapie zoals massage toepassen en u oefeningen, re-integratie activiteiten en sport-specifieke technieken aanleren om uw doelen te bereiken.
Voorkom toekomstig letsel
Uw fysiotherapeut kan een oefenprogramma voor thuis aanbevelen om de spieren rond uw knie, bovenbeen en buik te versterken en te stretchen om letsel in de toekomst te voorkomen. Dit kunnen kracht- en soepelheidsoefeningen voor de been- knie en kernspieren zijn.
Als een operatie nodig is
Een operatie is zelden nodig bij MCL-letsel. Als een operatie nodig is zult u een herstelprogramma van een aantal weken doorlopen onder begeleiding van uw fysiotherapeut, die u zal helpen om de pijn te minimaliseren, uw mobiliteit en kracht terug te krijgen en de normale dingen na de operatie weer zo snel mogelijk op te pakken.
Kan MCL-letsel worden voorkomen?
Om een herhaling van het letsel te voorkomen, kan uw fysiotherapeut u adviseren om:
- Te leren om uw knieën niet naar elkaar toe te laten klappen als u springt, hardloopt of snel draait.
- Evenwichts- en wendbaarheidsoefeningen te doen
- Altijd op te warmen voordat u begint met sporten of zware lichamelijke inspanning
- Een consistent oefenprogramma voor kracht en flexibiliteit te volgen om ook buiten het sportseizoen in goede lichamelijke conditie te blijven
- Schoenen te dragen die in goede staat zijn en goed passen