Obesitas
**Geschat wordt dat 68% van de volwassen bevolking op dit moment te zwaar is en dat rond de 36% zwaarlijvig is. Geschat wordt dat 10% van de kinderen tussen 2 en 5 jaar, 15% van de kinderen tussen 6 en 11 jaar en 16% van de jongeren tussen 12 en 19 jaar overgewicht hebben. **
Volwassenen en kinderen kunnen door hun body mass index (BMI) te berekenen als normaal, te zwaar of zwaarlijvig worden geclassificeerd. Volwassenen, bijvoorbeeld, worden als te zwaar beschouwd als hun BMI tussen 25 en 29 is, en zwaarlijvig als hun BMI 30 of hoger is.
Obesitas kan ontstaan door genetische, sociale, psychologische, culturele omgevings- en gedragsfactoren. Een zittend bestaan en de inname van teveel calorieën worden primair verantwoordelijk gehouden voor de enorme wereldwijde toename van obesitas in de afgelopen twee decennia.
Obesitas raakt mensen van alle leeftijden, rassen en socio-economische lagen. Het draagt bij aan veel chronische ziektes en kan zelfs een vroeg overlijden veroorzaken. Het kan bijdragen aan gewrichtspijn door de toegenomen druk van een te hoog lichaamsgewicht op de gewrichten, spieren en tussenwervelschijven. Het kan ook leiden tot verlies van “functie” – het vermogen om eenvoudige dagelijkse dingen zoals lopen, traplopen of het huishouden doen.
Er zijn tegenwoordig veel mogelijkheden om obesitas te behandelen, waaronder laagcalorische diëten, lichamelijke oefening, gedragsaanpassing, medicatie en een operatie. Fysiotherapeuten zijn experts in lichamelijke oefening en kunnen persoonlijke lichamelijke inspanningsplannen maken voor mensen met overgewicht of obesitas, om de ontwikkeling van obesitas voorkomen of de effecten bestrijden.
Wat is obesitas?
Obesitas is en aandoening die de opslag van overmatig lichaamsvet inhoudt, ontstaan door een onevenwichtigheid tussen de calorie-inname (de hoeveelheid gegeten calorieën) en de energie uitgave (de hoeveelheid verbrande calorieën) over een langere tijdsperiode. Slechts 100 extra calorieën per dag zal elk jaar tot een gewichtstoename van 4,5 kilo leiden, wat in de loop van de tijd tot gewichtsproblemen kan leiden.
Obesitas treft het lichaam op veel negatieve manieren en kan tot andere gezondheidsproblemen leiden, zoals:
- Hart- en vaatziekten
- Beroerte
- Diabetes
- Hoge bloeddruk
- Kanker (borst, lever, baarmoederhals, prostaat en darm)
- Artrose
- Lymfoedeem
- Ademhalingsproblemen, waaronder astma en slaap-apneu
- Depressiviteit
Zwaarlijvige mensen hebben moeite met de dagelijkse dingen door het toegenomen lichaamsgewicht dat ze dragen, het verlies van lichamelijke conditie en beperkingen in de bewegingen.
De moderne samenleving, met name in de afgelopen 20 jaar, maakt (het accepteren van) teveel eten mogelijk en moedigt dat ook aan vanwege de overvloed aan goedkoop, hoogcalorisch voedsel met beperkte voedingswaarde (d.w.z. “fastfood” en “junkfood”. We worden ook aangemoedigd om onredelijk grote porties voedsel te nuttigen met “supersized” fastfood menu’s en het aanprijzen van voedsel en eten als een manier om contact te leggen en speciale gelegenheden te vieren (“holiday feasting”) kan er ook toe bijdragen. De groei van de groep mensen met een zittend bestaan of van inactiviteit draagt ook in hoge mate bij aan obesitas. We besteden meer tijd aan het spelen van videospelletjes dan aan buiten sporten, we werken aan een bureau in plaats van met onze handen en rijden in auto’s in plaats van te lopen.
Hoe voelt obesitas ?
Iemand die zwaarlijvig is kan het volgende ervaren:
- Vermoeidheid bij het doen van eenvoudige dagelijkse dingen
- Gewrichtspijn, met name in de benen en rug door de toegenomen druk die overmatig vet en gewicht plaatsen op de gewrichten en spieren van het lichaam
- Moeite met het doen van dagelijkse dingen, zoals lopen, traplopen of het spelen van lichamelijk actieve spelletjes
- Frustratie of depressiviteit over de aandoening en het onvermogen om gewicht te verliezen.
Hoe wordt obesitas vastgesteld?
Als u eerst naar uw fysiotherapeut gaat, zal uw fysiotherapeut een grondig onderzoek doen, waaronder het opnemen van uw gezondheidsvoorgeschiedenis. Uw fysiotherapeut zal u ook gedetailleerde vragen over uw aandoening stellen, zoals:
-
Heeft u gewrichtspijn?
-
Heeft u moeite met één of meer dagelijkse activiteiten?
-
Hoeveel dagelijkse beweging krijgt u?
-
Heeft u andere medische aandoeningen of problemen?
-
Slikt u medicijnen voor uw obesitas of voor een andere aandoening?
-
Bent u geopereerd vanwege uw obesitas?
-
Wordt u regelmatig door uw arts gezien?
-
Wat zijn uw doelen?
Uw fysiotherapeut zal tests doen, zoals naar beweging, kracht, coördinatie en evenwicht om te helpen bij de beoordeling van uw totale lichamelijke vermogen. Uw fysiotherapeut kan ook specifiek obesitas onderzoek doen, zoals het uitrekenen van uw BMI, of het meten van uw taille, van de dikte van een huidplooi of van het percentage lichaamsvet.
Uw fysiotherapeut kan overleggen over uw aandoening met uw arts of andere zorgverleners, die nader onderzoek kunnen aanvragen om andere medische aandoeningen uit te sluiten, die van invloed kunnen zijn op de soort fysiotherapie die u krijgt.
Hoe kan een fysiotherapeut helpen bij obesitas ?
Fysiotherapeuten kunnen zwaarlijvige mensen helpen om meer lichamelijk actief en fit te zijn door ze leren op pijnvrije en leuke manieren te bewegen. De juiste oefening is erg belangrijk omdat het helpt om calorieën te verbranden, vet kwijt te raken, spierweefsel te behouden en uw gewrichten te beschermen. Als u begint met een leuke oefeningenreeks, helpt het u ook om betere beslissingen te nemen over uw dieet.
Uw fysiotherapeut zal met u werken om een specifiek behandelplan op te stellen dat uw behoeften aanpakt, met oefeningen die u thuis kunt doen. Aerobics oefeningen en krachttraining zullen waarschijnlijk deel uitmaken van uw programma, omdat ze allebei helpen bij gewichtsverlies en –controle. Fysiotherapeuten zijn opgeleid om veilige, effectieve lichamelijke activiteitenprogramma’s op te stellen voor mensen van alle leeftijden en gesteldheden, waarbij uit wordt gegaan van de aanbevelingen voor volwassenen en kinderen van de Centers for Disease Control and Prevention.
Fysiotherapeuten kunnen mensen ook helpen om onderliggende redenen voor hun ongezonde gedrag aan te pakken; ze zijn opgeleid om obstakels te identificeren bij het ontwikkelen van gezonde gewoontes, het stellen van persoonlijke doelen en het volhouden van het programma. Uw fysiotherapeut kan u helpen om:
- Pijn te verlichten – Uw fysiotherapeut zal een persoonlijk oefenprogramma maken om u te helpen om de dagelijkse dingen veilig en met zo weinig mogelijk pijn te doen. Alleen al gaan staan en gaan bewegen kan de pijn verlichten!
- Hart- en vaatfitheid te verbeteren – Uw fysiotherapeut zal een “goed- voor-het-hart” aerobics oefenprogramma voor u maken, om het metabolisme van uw lichaam te verhogen, zodat u meer calorieën verbrandt. Fysiotherapeuten helpen mensen, waaronder volwassenen en kinderen met beperkingen, om leuke aerobics activiteiten te vinden die ze op uw eigen niveau kunnen doen.
- Kracht te verbeteren – Uw fysiotherapeut zal u oefeningen leren om eventuele spierzwakte aan te pakken of om uw spierkracht in het algemeen te verbeteren. Kracht opbouwen in uw spieren helpt om calorieën te verbranden, dagelijkse activiteiten makkelijker te maken en gewrichtspijn te verlichten. Voorzichtige en lage-impact vormen van gewichtstraining met oefenbanden kan helpen om overbelasting van gewrichten te voorkomen.
- Beweging te verbeteren – Uw fysiotherapeut zal specifieke activiteiten en behandelingen kiezen om de normale mobiliteit van stijve gewrichten te herstellen. Dit kan met “passieve” bewegingen beginnen die fysiotherapeut voor u doet en verdergaan met actieve oefeningen die u zelf doet.
- Soepelheid en houding te verbeteren – Uw fysiotherapeut zal vaststellen of sommige van uw grote spieren stijf zijn en u leren hoe u ze voorzichtig kunt stretchen. Uw fysiotherapeut zal ook uw houding beoordelen en u oefeningen aanleren om uw vermogen om de juiste houding aan te houden te verbeteren. Door een goede houding worden lastige activiteiten makkelijker en minder pijnlijk en kan zelfs uw ademhaling verbeteren.
- Activiteitniveau te verhogen – Uw fysiotherapeut zal uw activiteitdoelen met u bespreken en uw oefenprogramma ontwerpen om uw persoonlijke behoeften en doelen aan te pakken. Uw fysiotherapeut zal u helpen om die doelen zo veilig, snel en effectief mogelijk te bereiken.
Als een operatie nodig is
Soms wordt om ernstige obesitas te behandelen door patiënten en hun artsen voor een maagomleiding of bariatrische chirurgie gekozen. Uw fysiotherapeut kan u helpen om u voor te bereiden op en te herstellen van een operatie door een preoperatief en postoperatief fysiotherapieprogamma voor u te maken. Uw fysiotherapeut kan u bij elke sessie begeleiden, kan u helpen om letsel aan uw gewrichten en spieren te voorkomen, en kan uw programma waar nodig vergroten en bijstellen. Preoperatieve programma’s omvatten vaak krachttraining en aerobics, terwijl postoperatieve programma’s vaak beginnen met diepe ademhaling en oefeningen voor de onderste ledematen (benen, enkels, voeten), en voorzichtig opgevoerd worden naar krachttraining en aerobics. Uw fysiotherapeut zal u helpen om de pijn te minimaliseren, mobiliteit en kracht te herstellen, en na een operatie op de snelst mogelijke manier terug te keren naar normale activiteiten.
Kan obesitas worden voorkomen?
Om u te helpen obesitas of gewichtstoename na afvallen te voorkomen, zal uw fysiotherapeut u waarschijnlijk adviseren om:
- Te gaan bewegen! Neem lichaamsbeweging die u leuk vindt op in uw dagelijkse routine zodat u kunt vermijden dat u weer een zittend bestaan gaat leiden.
- Vermijd meer dan twee uur tv-kijken per dag.
- Gebruik een computer niet langer dan een uur zonder pauze.
- Gebruik uw lichaam zoveel mogelijk door te lopen, trap te lopen, te tuinieren, af te wassen en andere dagelijkse dingen te doen die u in beweging houden.
- Leer uzelf dingen over voeding, en vooral over de omvang van porties, om inzicht en controle te krijgen over uw calorie-inname.
- Beweeg elke dag tenminste 30 minuten (volwassenen) of 1 uur (kinderen). (Dit advies betreft ook gehandicapte mensen en ook mensen met de meeste medische aandoeningen). Overleg altijd eerst met uw fysiotherapeut of een zorgverlener voordat u met een trainingsprogramma begint.