Osteochondritis dissecans

Wat is osteochondritis dissecans?

Osteochondritis dissecans (OCD) komt voor wanneer sprake is van letsel aan kraakbeen in een gewricht. Kraakbeen is weefsel dat de uiteinden van botten omhult; de voornaamste functie is om een glad oppervlak te verschaffen waardoor de wrijving verminderd op plaatsen waar botten samenkomen om een gewricht te vormen. Het helpt ook bij het verminderen van de krachten die door gewrichten lopen.

Het proces dat tot OCD leidt begint als de bloedtoevoer naar de botlaag direct onder het kraakbeen vermindert. Daardoor ontvangt het bot niet de voedingsstoffen vanuit het bloed, die het nodig heeft om zijn normale structuur te behouden, en begint af te sterven. Dit proces wordt avasculaire necrose genoemd. Als de gezondheid van het bot achteruitgaat, heeft het kraakbeen niet langer een adequaat supportsysteem en wordt vatbaar voor letsel. Als er doorlopend kracht op het gewricht wordt uitgeoefend (bijvoorbeeld, herhaald lopen, rennen, springen en landen) kan het stukje kraakbeen losraken van het bot. Als dit gebeurt, kan het leiden tot een cascade van symptomen, waaronder pijn, ontsteking en afgenomen functionaliteit.

Hoe voelt osteochondritis dissecans ?

Algemene signalen en symptomen die zich bij OCD ontwikkelen zijn onder andere:

• Zwelling van het aangedane gebied na activiteit
• Beperkte mobiliteit van het gewricht (bewegingsbereik)
• Pijn bij bewegen van het gewricht
• Gevoeligheid voor aanraking langs het aangedane gewricht
• Een ploppend, krakend of knarsend gevoel als het aangedane gewricht wordt bewogen; pijn, stijfheid of “op slot gaan” na langdurig zitten met gebogen of gestrekte knie
• Erger wordende pijn tijdens of na activiteit, vooral bij lopen, rennen, springen of van richting veranderen. Kinderen kunnen klagen over pijn tijdens de pauze op school of gymnastiek.

Normaal gesproken ontwikkelen symptomen van OCD zich gaandeweg, naar mate de schade aan het kraakbeen en bot voortschrijdt. Soms herkennen mensen niet dat ze OCD hebben omdat ze zich geen specifiek moment of letsel kunnen herinneren waarna of waardoor ze pijn kregen, of hun symptomen zijn in eerste instantie niet erg genoeg om hun activiteiten te beperken. Dit komt vooral bij kinderen voor, die niet in de gaten kunnen hebben dat er iets mis is of hun symptomen niet kunnen beschrijven. Indien onbehandeld, kan de mate van OCD echter voortschrijden en behandeling moeilijker maken.

Hoe wordt osteochondritis dissecans vastgesteld?

De eerste stap bij het vaststellen van OCD is een grondig klinisch onderzoek. Uw fysiotherapeut zal u vragen naar uw medische voorgeschiedenis en activiteitenroutine. Uw fysiotherapeut zal een lichamelijk onderzoek doen om de beweging (bewegingsbereik), kracht, mobiliteit en flexibiliteit van het aangedane gewricht te meten. U kunt ook gevraagd worden om voorzichtig bewegingen te maken om de pijn die u ervaart uit te lokken. Jongere kinderen hebben misschien de hulp van een ouder of verzorger nodig om hun klachten en gedragsveranderingen met betrekking tot de ontwikkeling van symptomen te specificeren. De leraar of gymleraar van het kind kunnen mogelijk ook informatie verschaffen over hoe het kind op een schooldag reageert op bepaalde lichamelijke activiteit.

De tweede stap in het diagnostische proces is het gebruik van diagnostische beeldvorming. Uw fysiotherapeut kan u naar een arts doorverwijzen, die een röntgenfoto van uw gewricht in verschillende houdingen zal aanvragen om de gewicht-dragende effecten (zoals lopen en staan) te beoordelen. Als ernstiger schade aan het gewricht wordt vermoed kan een MRI of CT-scan worden aangevraagd om preciezer te kijken naar de algemene status van het gewricht en omliggend weefsel.

Uw medisch team zal de status van het aangedane bot en kraakbeen classificeren op basis van de uitkomst van uw MRI en het een aantal punten op een schaal geven. Als een operatie nodig is zal nog een schaal worden gebruikt om het niveau van de aanwezige schade aan te geven. Deze schalen zijn helpend als uw fysiotherapeut een persoonlijk revalidatieplan opstelt.

OCD kan ook samen met ander gewrichtsletsel voorkomen. Daarom is het belangrijk dat het medisch team grondige diagnostische tests gebruikt om er zeker van te zijn dat alle blessures zijn geïdentificeerd als de behandelplannen worden opgesteld.

Als u gewrichtspijn heeft die niet reageert op rust, vraag dan advies van een medische zorgverlener! Als u gewrichtspijn heeft die erger wordt en niet op rust reageert, vraag dan advies van een medische zorgverlener!

Hoe kan een fysiotherapeut helpen bij osteochondritis dissecans ?

Uw fysiotherapeut zal een persoonlijk behandelplan opstellen gericht op de aard van uw aandoening en uw doelen. Uw behandeling kan bestaan uit:

• Bewegingsbereikoefeningen – Eén van de meest voorkomende symptomen van OCD is afwijkende mobiliteit van het getroffen gewricht. Uw fysiotherapeut zal uw mobiliteit beoordelen in vergelijking met de verwachte normale mobiliteit en de mobiliteit van het niet-aangedane gewricht aan de andere kant van uw lichaam.

• Spierversterking – Het sterker maken van de spieren rond het geblesseerde gewricht is een essentieel onderdeel van het revalidatieprogramma. Als er sprake is van letsel aan een gewricht waardoor pijn en zwelling ontstaan dan worden spieren vaak belemmerd, wat inhoudt dat ze niet met hun normale capaciteit functioneren. In het geval van OCD kan het zijn dat afname van spierprestatie in eerste instantie niet opvalt, maar erger wordt naar mate de schade aan het kraakbeen en bot voortschrijdt. Als bijvoorbeeld de spieren langs de voor- en achterkant van de dij (de quadriceps en hamstrings) het kniegewricht kruisen, dan helpen ze met het controleren van de beweging en krachten die op de botten van de knie worden uitgeoefend. Het sterker maken van heup- en kernspieren kan ook helpen om de hoeveelheid kracht op de gewrichten van het been in evenwicht te brengen, vooral tijdens lopen of rennen. Uw fysiotherapeut zal deze verschillende spiergroepen beoordelen, de kracht in elk ledemaat vergelijken en specifieke oefeningen voorschrijven om uw zwakke gebieden aan te pakken.

• Manuele therapie – Fysiotherapeut zijn opgeleid in manuele (hands-on) therapie. Uw fysiotherapeut zal uw spieren en gewrichten voorzichtig bewegen en manipuleren om hun mobiliteit, soepelheid en kracht te verbeteren. Deze technieken richten zich op gebieden die u moeilijk zelf kunt behandelen. Bij patiënten met OCD-letsel kunnen manuele therapietechnieken helpen om de normale mobiliteit van het gewricht te herstellen.

• Toepassingen – Uw fysiotherapeut kan therapeutische toepassingen zoals ijs en warmte aanbevelen om te helpen bij pijnmanagement.

• Braces – Drukbanden rond het aangedane gewricht kunnen helpen om pijn en zwelling te verlichten. In het geval dat een operatie nodig is, kunnen braces worden gebruikt om de hoeveelheid toegestane beweging onder controle te houden terwijl het postoperatieve revalidatieprogramma doorgaat. Bijvoorbeeld, als OCD-letsel aan de knie operatief is behandeld, zal een brace de knie recht houden in de eerste paar weken na de operatie.

• Begeleiding van activiteiten – Omdat OCD langzaam voortschrijdt, zal uw fysiotherapeut de symptomen als richtlijn gebruiken bij het voorschrijven van activiteitenniveaus waarmee uw gewricht gebaat is en niet verder beschadigt. Uw therapeut zal het stadium en de mate van uw OCD in overweging nemen en een specifiek oefenprogramma aanbevelen om aan uw behoeften te voldoen en de gezondheid van het getroffen gewricht te maximeren. Overleg met uw arts over periodieke diagnostische beeldvorming helpt om zeker te zijn dat het kraakbeen en bot klaar zijn om bepaalde krachten te weerstaan.

Overwegingen voor een operatie

Als conservatieve behandeling geen succes heeft bij de behandeling van OCD of in het geval waar sprake is van andere verwante blessures, kan een operatie overwogen worden. Het doel van een chirurgische interventie is om het gebied van het beschadigde kraakbeen en bot te herstellen. Er moeten veel factoren overwogen worden om de juiste operatieve behandeling vast te stellen, waaronder de aard van uw aandoening, uw leeftijd en uw gewenste activiteitenniveau. Uw fysiotherapeut zal u naar een orthopeed doorverwijzen om uw opties voor een operatie te bespreken.

Kan osteochondritis dissecans worden voorkomen?

Er zijn bepaalde factoren die van invloed kunnen zijn op de ontwikkeling van OCD, zoals de omvang en vorm van de botten, familiegenetica en de ontwikkelstadia van een kind, die niet direct door fysiotherapeut kunnen worden aangepakt. Er zijn echter veel manieren waarop fysiotherapeuten kunnen helpen om het risico van een jong persoon om OCD te ontwikkelen te verminderen. Om het risico op OCD te verminderen:

• Vermijdt te veel hoog-intensieve lichaamsbeweging totdat een kind qua ontwikkeling klaar is om met veel oefening en activiteit om te gaan
• Ontwikkel stretch- en krachtactiviteiten die zich specifiek richten op de behoeften van jonge sporters
• Let erop dat de sporter “gezonde schoenen” heeft (d.w.z. sport-specifiek, niet te oud en versleten, en goed passend bij het type voet van de sporter)
• Geef ruimte voor voldoende rust en herstel tussen sportbeoefening
• Begrijp de algemene signalen en symptomen die kinderen kunnen laten zien als ze een gewrichtsblessure hebben
• Wijs jonge sporters op de risico’s van doorgaan bij pijn.