Osteopenie (verminderde botmassa)
Osteopenie, tegenwoordig verminderde botmassa genaamd, is een term die wordt gebruikt om een lager-dan-normale dichtheid of dikheid van bot aan te duiden. De aandoening verschilt van osteoporose, wat een ziekte is waarbij normale botstructuur verdund en poreus wordt.
Lage botmassa kan zich op elke leeftijd voordoen, maar aantoonbaar en aanzienlijk botverlies komt vooral voor bij vrouwen in de 5 tot 7 jaar na de menopauze. Deze groep is ook meer vatbaar voor een botbreuk dan iemand met normale botmassa.
Wat is osteopenie (verminderde botmassa)?
Verminderde botmassa is een aandoening die zich ontwikkelt als iemand:
- Van nature minder dichte botten heeft ten gevolge van factoren zoals lichaamsgrootte, genetica of geslacht.
- Gaandeweg botmassa is verloren ten gevolge van gebrek aan beweging of een slecht dieet.
- De perimenopauze is gaan ervaren, symptomen die het begin van de menopauze aankondigen, of al in de menopauze is.
- Ten gevolge van een ziekte of medicijngebruik in hoog tempo botmassa is verloren.
Hoe voelt osteopenie ?
Er zijn geen specifieke symptomen van verminderde botmassa. U kunt de aandoening hebben en het niet weten. Het is belangrijk om uw risicofactoren te herkennen om de botbreuken te voorkomen. U moet al uw zorgen hierover bespreken met uw gezondheidszorgverlener en fysiotherapeut.
Hoe wordt osteopenie vastgesteld?
Verminderde botmassa wordt vastgesteld door een snelle en pijnloze gespecialiseerde scan die door een arts wordt aangevraagd. Als u voor revalidatie naar een fysiotherapeut gaat, kan de therapeut met uw arts overleggen als er behoefte lijkt te zijn voor botonderzoek.
De resultaten van de scan worden vermeld met gebruik van T- en Z-scores.
De T-score vergelijkt uw score met die van een gezonde 30-jarige vrouw. Een T-score tussen -1 en -2,49 betekent dat u verminderde botmassa heeft. Zij met een T-score van minder dan 2,5 hebben osteoporose.
Als u een T-score van -1 of lager heeft, loopt u meer risico op een botbreuk. Iemand met een T-score van -2 heeft een lagere botdichtheid dan iemand met -1.
De Z-score vergelijkt de minerale botdichtheid met het gemiddelde bij mensen met dezelfde leeftijd, geslacht, gewicht en ras als uzelf. Een Z-score van -2 of lager kan betekenen dat er sprake is van iets anders dan normaal botverlies ten gevolge van veroudering. Uw arts zal waarschijnlijk ook naar andere gezondheidsproblemen kijken, die het botverlies zouden kunnen veroorzaken.
Andere manieren om botdichtheid te screenen zijn röntgen, ultrasound en CT-scan. Als u risicofactoren, waaronder bepaalde ziektes, of kort- of langdurig gebruik van steroïden, of een recente botbreuk, kan een Dexa-scan worden voorgeschreven.
Hoe kan een fysiotherapeut helpen bij osteopenie ?
Een fysiotherapeut kan u helpen om verminderde botmassa op elke leeftijd te voorkomen en te behandelen door de juiste en precieze hoeveelheid en soort oefening voor te schrijven, die het beste is voor het opbouwen en behouden van sterke botten.
Als u naar uw fysiotherapeut gaat, zal de therapeut uw gezondheidsvoorgeschiedenis bekijken, inclusief uw medische, familie-, medicijn-, oefen-, dieet- en hormonale geschiedenis. Uw fysiotherapeut zal ook een volledig fysiotherapie onderzoek doen en uw risicofactoren voor verminderde botdichtheid identificeren.
Het is belangrijk om een leven lang te bewegen, en al helemaal als bij u verminderde botmassa is vastgesteld, om gezonde botten te bouwen en te houden. Oefeningen kunnen u helpen om bot op te bouwen en het verlies van bot te vertragen.
Uw fysiotherapeut zal waarschijnlijk twee soorten oefening voorschrijven die het beste zijn op sterke botten te bouwen:
Gewicht-dragende oefeningen:
- Dansen
- In een snel tempo lopen (122-160 stappen per minuut of 2,6 stappen per seconde)
- Springen, stampen, afrollen
- Tenminste anderhalve kilometer in 10 minuten hardlopen
- Racket sporten
Weerstandsoefeningen
- Gewichtheffen
- Gebruik van weerstand-banden
- Zwaartekracht-weerstand oefeningen (opdrukken, yoga, traplopen, etc)
Uw fysiotherapeut zal een persoonlijk oefenprogramma voor u maken, gebaseerd op uw specifieke behoeften. Uw fysiotherapeut zal u onderzoeken om te zien hoeveel weerstand nodig en veilig is gelet op uw botdichtheid en ook op andere lichamelijke omstandigheden die op u van toepassing zijn. De behandeling begint op het niveau dat u aankunt. Zodra u weet hoe u het programma moet uitvoeren kan uw fysiotherapeut meer lichamelijk inspannende activiteit toevoegen om uw botten sterker te laten worden.
Uw oefenroutine zal richtlijnen omvatten voor gewicht-dragende en weerstandtraining voor de heupen, wervelkolom, schouders en polsen. De therapeut zal richtlijnen geven voor de intensiteit, frequentie en progressie van uw oefeningen.
Oefenen is slecht 1 onderdeel voor gezonde botten. Uw fysiotherapeut zal u aanmoedigen om een gezond en gevarieerd dieet na te streven, met voedsel dat rijk is aan calcium om zo de hoeveelheid binnen te krijgen die voor uw leeftijd en gezondheidsstatus wordt aangeraden. Uw fysiotherapeut kan aanbevelen dat u een diëtist ziet om meer te weten te komen over het vele voedsel dat bijdraagt aan botgezondheid. Soms wordt medicatie of hormoonvervangende therapie aanbevolen. Uw arts zal u begeleiden om de beste combinatie van oefeningen, dieet en medicatie te vinden om uw aandoening te behandelen.
Kan dit letsel of deze aandoening worden voorkomen?
Risicofactoren die u kunt vermijden om uw kansen om verminderde botmassa te ontwikkelen zijn onder andere:
- Roken
- Overmatig alcoholgebruik (meer dan 1 glas per dag voor vrouwen, 2 per dag voor mannen)
- Lage calcium en vitamine-D niveaus
- Zittend bestaan of weinig activiteit – minder dan 5.000 stappen per dag.